Een artikel over HiFi verwacht je misschien niet direct in het Helpmij magazine. De focus daarvan is immers vooral tech en dat lijkt misschien op het eerste gezicht heel wat anders. Nu komt er bij de weergave van muziek heel wat techniek bij kijken en de ontwikkeling van de digitale gegevensdragers en het streamen van muziek gaat puur over techniek. Dit rechtvaardigt een artikel. Verwacht geen uitputtende technische uitleg of vergelijkende testen. Het artikel geeft een overzicht van de ontwikkeling die er is te zien van de HIFI stereo weergave van streaming audio.

Van analoog naar digitaal 

De cd, als opvolger van de lp, is een handig medium met een goede geluidskwaliteit. Dit zorgde ervoor dat de lp al snel werd verdrongen. Een beetje muziekliefhebber legde een flinke verzameling aan van deze plastic doosjes met zilveren schijfjes en de muziekindustrie beleefde gouden tijden:

Volledig digitale muziek bleek echter nog gemakkelijker om af te spelen en vooral ook om mee te nemen. Je hele verzameling kon zo op een kleine draagbare Mp3-speler. Binnen no-time was de iPod één van de bekendste muziekspelers. De verzameling mp3 (of broer of zusje daarvan) kon enorm groeien. Ook al omdat illegaal downloaden niet bepaald kwalijk werd gevonden. Gratis mp3'tjes waren er in overvloed. Sommigen verzamelden meer dan tienduizenden bestanden. Meer dan je ooit kon afluisteren. Hier was een levendige (ruil-) handel in.

Streamen

De muziek industrie was niet bepaald blij met deze ontwikkeling. De verkoopcijfers kelderden enorm. De ooit zo populaire lp en cd-winkel verdween dan ook bijna helemaal uit het straatbeeld. Er werden initiatieven opgericht om actief het downloaden aan te pakken. In Nederland bijvoorbeeld in de vorm van de stichting Brein. Vooral de personen die veel downloads ter beschikking stelden werden actief opgespoord en beboet. Ook als downloader kun je echter beboet worden en er zijn voorbeelden van fikse boetes die daadwerkelijk zijn uitgedeeld. Weliswaar is de pakkans klein, maar het schrok af en maakte het downloaden toch minder populair. De behoefte om ongelimiteerd veel muziek af te spelen bleef echter. Hier bleek streamen een goede oplossing voor. Bij streamen worden de muziekbestanden niet aangeboden als download, maar alleen om af te spelen. Zolang je maar abonnee bent en (meestal) betaald, heb je de beschikking over een enorme muziek of filmcollectie die je onbeperkt kunt afspelen. De bestanden zijn uitgevoerd met een digitaal slotje (DRM) dat voorkomt dat je ze nog kunt afspelen als je abonnement is gestopt. Het abonnementsgeld zorgde ervoor dat er weer aan werd verdiend en ook de artiest kreeg een deel hiervan. Win win dus en dat is dan ook één van de redenen dat het in korte tijd een enorme vlucht heeft genomen. Bekende aanbieders zijn Spotify, Apple Music, Tidal en Deezer. Voor films en series natuurlijk Netflix, Videoland, Prime time en noem maar op.

Meer over de geschiedenis van streamen lees je hier op Wikipedia.

Afspelen

Aanvankelijk werden de digitale bestanden vooral afgespeeld op mobiele apparaten en op pc's met matige geluidskaarten. De echte HIFI liefhebber liet het streamen dan ook links liggen en zette liever een cd of lp op. De kwaliteit van de streaming media werd echter steeds beter. Een belangrijke ontwikkeling was het breedband internet, Daardoor konden de bestanden steeds groter worden, zonder dat dit verbindingsproblemen gaf (zie het deel over Codecs in de eerder gegeven link) . Daarnaast kwam er betere apparatuur op de markt om de bestanden af te spelen. Films kun je bekijken in 4K bioscoopkwaliteit. Digitale muziek steeds vaker in cd-kwaliteit of zelfs beter.

NB: februari afgelopen jaar kondigde Spotify aan dat ook zij lossless (HiFi kwaliteit) streaming zouden gaan aanbieden. Tidal, Deezer en Apple Music doen dat al. Nu, begin 2022, is dit nog steeds niet beschikbaar en is het erg stil geworden op dit front. Veel gebruikers zal dat een worst wezen. Je hoort het verschil alleen op hoogwaardige Hifi-apparatuur, wat veel gebruikers niet bezitten. Dit is echter wel tot grote teleurstelling van de audiofielen onder ons die dag en nacht met de kwaliteit van het geluid bezig zijn.

Apparatuur

Met iedere smartphone kun je streaming media bekijken en beluisteren. Dat geldt ook voor iedere (smart) tv. Daarnaast kan dit met een Apple tv, Google Chromecast en andere mediaplayers. Ook met de mediaboxen van de bekende internet providers kun je streaming media afspelen. Iedereen kan dus streamen en vrijwel iedereen doet dat ook.

Het hielp ook dat de draadloze thuisnetwerken de laatste jaren enorm zijn verbeterd en draadloze muzieksystemen zoals Sonos en Heos van Denon maken daar goed gebruik van.

De kritisch luisteraar (ook wel audiofiel genoemd) wilde echter een betere kwaliteit. Die was te vinden in de speciale (en dure) high end streaming apparaten, zoals dit voorbeeld van Naim. Je legt er drieduizend euro voor neer, maar dan heb je wel wat:

Veel mensen willen echter niet al die losse apparaten. Je ziet nu ook veel geïntegreerde versterkers die streaming  mogelijkheden standaard aan boord hebben. Dat is bijvoorbeeld al langer het geval bij de home cinema-systemen, zoals bij dit topapparaat van Marantz:

Lang niet iedereen is blij met een dergelijk complex apparaat en er zijn er genoeg die hun muziek in puur stereo willen horen en niet vanuit een surround soundsysteem, wat vooral ideaal is om films te voorzien van bioscoopgeluid. Om die reden komen er steeds meer geïntegreerde stereo versterkers en receivers met streaming mogelijkheden op de markt.

Kwaliteit

Over het algemeen kun je stellen dat je de beste kwaliteit bereikt met losse gespecialiseerde apparaten; een top streaming device met een high end voorversterker en dito eindversterker gecombineerd met de beste boxen zal ongetwijfeld een zeer goed geluid geven. Je portemonnee stroomt dan wel leeg en je zit met een flinke kast vol met apparaten. Daarbij komt dat als de componenten niet goed op elkaar zijn afgestemd, het resultaat toch relatief kan tegen vallen. Een voordeel van de geïntegreerde versterker of receiver is dat de onderdelen altijd optimaal op elkaar zijn afgestemd door de fabrikant. Daar komt bij dat de huidige techniek het mogelijk maakt om ook apparaten van een lagere prijsklasse zeer goed geluid te laten produceren. Of het genoeg is voor jou kun je alleen zelf bepalen door uitgebreid te luisteren. Hieronder geef ik wat apparaten die ikzelf interessante opties vindt.

Voorstelrondje

We beginnen met de Denon DRA-800H. Gelijk de goedkoopste uit dit voorstelrondje met een winkelprijs vanaf zo'n € 800,- met een mooi levendig geluid, typisch voor Denon en met veel mogelijkheden waaronder HEOS waarmee je een draadloze opstelling kunt maken, vergelijkbaar met dat van Sonos.

Ook Yamaha heeft meerdere modellen, waaronder een paar goedkopere. Deze Yamaha R-N803D kost rond de € 1000 en heeft een open, natuurlijk geluid. Hij is ruim voorzien van mogelijkheden waaronder Yamaha's eigen Music Cast.

Voor ongeveer hetzelfde geld als de Yamaha koop je ook deze goed scorende NAD C368, die kan veel aan, is krachtig en heeft een prima vol geluid.

 

De wat duurdere Marantz 7000N is verkrijgbaar vanaf € 1100. Technisch goed gebouwd en ook met veel mogelijkheden, waaronder HEOS. Weliswaar van dezelfde fabrikant als Denon, maar met een typisch, iets meer laid-back, Marantz-geluid.

 

Deze Bluesound Powernode is een buitenbeentje qua vormgeving, maar onderschat hem niet. Het apparaat heeft een vijfsterren What Hifi waardering en geweldig geluid. Voor € 900 kan hij al van jou zijn.

 

Met deze Cambridge EVO 150 gaan we een flinke stap omhoog met de prijs. Je moet er zo'n € 2700 voor neertellen, maar daar krijg je wel een schitterend apparaat voor.

Deze Naim is top of the bill in dit rondje en kan vrijwel alles wat je maar wilt, doet dat zeer gebruikersvriendelijk en heeft werkelijk fantastisch geluid. Met je eindejaarsuitkering kom je er misschien niet, want het apparaat maakt je een kleine 6ooo euro lichter. Alle waar is naar zijn geld.

Ten slotte

Streaming audio is een eenvoudige manier om legaal naar ongelooflijk veel muziek te luisteren. Het aanbod aan streaming apparaten is gigantisch. Je hebt hier een indruk kunnen krijgen van de mogelijkheden en een paar opties om, voor relatief weinig geld, een goed klinkende basis voor je stereo-installatie aan te schaffen.

We bespreken alweer een prachtige functie in Excel. Ook nu betreft het een overloop functie die op een heel gemakkelijke manier gegevens ophaalt uit een bereik of tabel. Niks moeilijks aan. De functie UNIEK() haalt namelijk (duhu) unieke gegevens op, ongesorteerd of gesorteerd.

Opmerking! het bereik of matrix mag geen lege cellen bevatten.

Eerste voorbeeld

Ook nu weer een eenvoudig voorbeeld met wat namen waaruit we unieke namen halen. Met de simpele formule =UNIEK(B2:B14) is dat doel bereikt. Aangezien Excel de volgorde van de namen overneemt zijn die niet gesorteerd. Wil je wel sorteren? Nou dat kan met de formule =SORTEREN(UNIEK(B2:B14)), de namen worden zo van A naar Z gesorteerd. Wil je de selectie omkeren? Ook dat kan. Maar dan moeten er argumenten worden toegevoegd aan de formule.

 

 

 

Om dat doel te bereiken voer je twee puntkomma’s in. De eerste is voor het argument sorteerindex. Aangezien we daar geen gebruik van willen maken slaan we dat argument over en typen de tweede puntkomma voor het argument sorteervolgorde en kiezen voor Aflopend. De formule ziet er dan zo uit: =SORTEREN(UNIEK(B2:B14);;-1) en de volgorde is daarmee omgekeerd.

De gegevens die je hiernaast ziet zijn overgenomen uit de afbeelding hieronder.

Door twee kolommen in de formule op te nemen krijg je ook de uitkomst uit beide kolommen. Het bereik is in dit geval B2:C11.

 

 

 

 

Tweede voorbeeld

In dit voorbeeld gebruiken we de functies SORTEREN() en UNIEK(), ook wordt de ampersand (&) gebruikt. In cel F2 staat de formule =UNIEK(B2:B14&" "&C2:C14), hiermee worden de unieke gegevens uit de kolommen B en C gehaald. Door tweemaal een ampersand in het midden van de formule te plaatsen met daartussen twee dubbele quotes (met een spatie er tussen) worden de gegevens samengevoegd. Wil je gegevens gesorteerd weergeven? Gebruik dan weer de functie SORTEREN() in de formule.

Het gebruik van de functie UNIEK() maakt het erg gemakkelijk om gegevens samen te voegen.

Derde voorbeeld

In dit voorbeeld is het argument [exact_eenmaal] (WAAR of ONWAAR) gebruikt. Het exact_eenmaal argument is een logische waarde die rijen of kolommen retourneert die exact eenmaal in het bereik of de matrix voorkomen. Zoals je aan de uitkomst ziet staan er twee namen in het bereik die exact eenmaal voorkomen.

Zo kun je in een oogopslag zien of een klant maar eenmaal van je diensten gebruik heeft gemaakt en dus in aanmerking komt om eens te benaderen.

De formule in G2 is: =UNIEK(B2:C11;;WAAR). Ook hier zie je tweemaal een puntkomma in de formule, in dit geval is het argument per_kolom niet gebruikt.

Een laatste voorbeeld

Wil je het aantal unieke namen weten? Gebruik dan de functie AANTALARG() in combinatie met de functie UNIEK(). Zoals je in dit voorbeeld ziet telt Excel zeven unieke namen en drie namen die een keer voorkomen.

Er is een maar. Het bereik mag geen lege cellen bevatten. Is dat wel zo dan gebruik je de formule      

 

 

 

=AANTALARG(UNIEK(B2:B14))-ALS(AANTAL.LEGE.CELLEN(B2:B14)>0;1;0). Het is maar dat je het weet.

In het voorbeeld hieronder is die formule toegepast in B2.

Voor als je geen Microsoft 365 hebt

 

 

 

 

 

 

 

 

Ben je niet in het bezit van Microsoft 365 of Excel 2021 dan kun je de functie SOMPRODUCT() gebruiken. Zoals in het voorbeeld is te zien in C2 krijg je een foutmelding bij het gebruik van de formule =SOMPRODUCT(1/AANTAL.ALS(A1:A8;A1:A8)). Deze formule werkt prima als er geen lege cellen in het bereik zitten. De formule =SOMPRODUCT(ALS(AANTAL.ALS(A1:A8;A1:A8)=0;0;1/AANTAL.ALS(A1:A8;A1:A8))) geeft, hoe dan ook, altijd het juiste resultaat weer.

De functie UNIEK() is, net als de andere Overloop functies, een heel doelgerichte functie. Het bespaart ook nu veel gedoe met matrix formules om de goede uitkomsten te verkrijgen.

Deze functie is toepasbaar in:
Excel voor Microsoft 365, Excel voor Microsoft 365 voor Mac, Webversie van Excel, Excel 2021, Excel 2021 voor Mac, Excel voor iPad, Excel voor iPhone, Excel voor Android-tablets en Excel voor Android-telefoons.

Arduino en I²C:  het protocol en LCD

Er zijn heel veel sensoren en actuatoren die een I²C bus aansluiting hebben.
Geen I²C bus? dan kan je het apparaat dmv een interfase toch op I²C aansluiten.
Onderstaande schrijf ik met grote dank aan Karel Dupain & Joep Suijs.

I²C bus ook wel IIC bus genoemd  =  Inter Intergrated Circuit bus. Max transmissie snelheid 100 Kbit/sec Alleen geschikt voor kleine afstanden.

Het protocol

Een protocol is een reeks afspraken over de communicatie. Er is gebruikelijk één master en meerdere slaves op de bus aanwezig. De master roept een slave aan, die (indien aanwezig) met een ACK(noledge) signaal reageert. Een slave kan zelf ook een oproep naar de master plaatsen. Er zijn twee datalijnen, SDA (serial data, pootje A4) en SCL (serial clock, pootje A5). Er zijn geen Pull-up weerstanden (Gebruik 10 Kohm). Als een van de devices op de bus is voorzien van pull-up's, dan hoef je er zelf geen toe te voegen. Arduino zelf heeft geen pull-up weerstanden op de bus. De reden is dat de pootjes ook als hoogohmige analoge ingang kunnen worden gebruikt.
Bij data transport wordt het meest hoogstwaardige bit (het MSB) als eerste verzonden. Na 8 ontvangen bits, reageert de geadresseerde slave met een acknowledge bit, het 9e bit.
Alle uitgangen zijn een wired AND functie, alle ingangen een wired OR. Een 'wired' component kan geen  'hoog' signaal uitsturen, daarvoor dient de pull-up weerstand. (Dit wordt vaak met een * aangegeven.)

Adressering is belangrijk, want je moet het juiste apparaat aanroepen. Een adres is 7 bits lang, waarbij het MSB als eerste wordt verzonden. Het 8e bit is lezen (1) of schrijven (0). 10 bits adressering is mogelijk, maar moeilijk. Zoals in hoofdstuk -1- is gezegd, ik hou  niet van moeilijk, het is zo al lastig genoeg! Met dat 8e bit wil de master aangeven: 'ik ga jou wat sturen', of: 'ik wil van jou wat weten'. (BV een motor aanzetten, of een temperatuur uitlezen.) Bij een oproep luisteren alle slaves, de geadresseerde slave is de enige die reageert met een acknowledge signaal. De overige slaves schakelen af. Wordt er een 'onbewoond' adres aangeroepen, dan reageert niemand en volgt een foutmelding. Er is nog veel meer over I2C te vertellen, maar laten we ons daar niet mee vermoeien. (Mogelijk komt dat op het einde van de reeks nog aan bod.)

LCDisplay

Een LCDisplay met I²C printje koop je hier voor € 5,- . 
(Tot zover deze Ster spot)

I²C Voorbeeld:  Knipperende tekst: Hello World!

Belangrijk: er kan slechts één slave tegelijk met de master communiceren.
Het display heeft 4 aansluitingen +5V, Massa, SDA (datapootje A4) en SCL (clockpootje A5) Het backlight bedien je met het brugje op de I2C print.

Klein testprogrammaatje:
helaas willen bepaalde tekens (kleiner dan en groter dan) niet meewerken, de tekst daartussen word niet weergegeven, dus het programma als plaatje ingevoegd. helaas moet je dat dan overtypen.

Voor veel I²C apparatuur is #include Wire.h noodzakelijk, maar hier, bij het gebruik van #include
LiquidCrystal_I2C.h, is dat niet nodig, het I2C gebeuren zit al in de LCD routine verwerkt.

Slave adres

Maar hoe kom je nou achter het juiste adres van het LCD? Dat staat dat in de datasheet! Vaak kan je zelf het slave adres binnen grenzen aanpassen. Dat kan met dipswitches, brugklemmetjes of soldeerpad's. Op het printje onder de blauwe potmeter zie je drie groepjes van 2 eilandjes. zo kan je 8 verschillende display's onafhankelijk van elkaar benaderen. Met de potmeter stel je de zichtbaarheid van de tekst (eenmalig) in.
Met onderstaande schets vind je het actuele adres. (Dit kan je wel kopiëren en plakken in de Arduino IDE)

#include      .....           // hier moet je zelf het ontbrekende 'toverwoord' met haken invullen.
                                   // zie hierboven.  Let op het gebruik van hoofdletters!
void setup() {
  Wire.begin();
  Serial.begin(19200);
  while (!Serial);
  Serial.println("\nI2C Scanner"); 
}

void loop() {
  int apparaten = 0; 
  Serial.println("Scanning...");
  for (byte adres = 1; adres < 127; ++adres) {
    // de scanner maakt gebruik van het retour signaal het einde transmissie
    // commando. Als het appraat positief reageert, is dat een geldig adres.
    Wire.beginTransmission(adres); 
    byte error = Wire.endTransmission();  
    if (error == 0) {
      Serial.print("I2C apparaat gevonden op adres: 0x");
      if (adres < 16) {
        Serial.print("0");
      }
      Serial.print(adres, HEX);
      Serial.println(" !");
     ++apparaten;
    } else if (error == 4) {
      Serial.print("onbekende foutmelding op adres 0x");
      if (adres < 16) {
        Serial.print("0");
      }
      Serial.println(adres, HEX);
    }
  }
  if (apparaten == 0) {
    Serial.println("Geen I2C apparaten gevonden\n");
  } else {
    Serial.println("klaar\n");
  }
  delay(5000); // Wait 5 seconden voor volgende scan
}

Tot slot wens ik u allen een inventief, creatief, maar vooral gezond 2022!

groeten, Dré Jansen

In GIMP sla je je werk op via de functie Export om er voor te zorgen dat je de oorspronkelijke afbeeldingen niet kwijt raakt. Ik leg jullie uit welke opties je daarbij zoals hebt. De belangrijkste is wel om je werk op te slaan in het jpg formaat. Niet zozeer om dat dit zo goed is, maar meer omdat het zo universeel is. Het alternatief is het eigen xcf formaat van Gimp. Maar dat is niet universeel. Het bewaart wel alle eigenschappen van een bewerkte foto.

Download

We beginnen met het downloaden van de oefenfoto uit de vorige aflevering van deze cursus. Dat is geen jpg, maar die kunnen we dan juist mooi als jpg opslaan. Open die in GIMP via Darktable  en sla hem op als test.jpg

Kwaliteit jpg

Het dialoog venster voor exporteren begint met de kwaliteit op de bovenste regel. Je ziet hier een waarde van 98. Dan staat de waarde voor de Exif en Xmp aangevinkt. Dat zijn beide bestanden die belangrijke waarden uit de bewerking opslaan. Dat is ook zo voor iptc gegevens. De exif waarden is wel handig maar overigens maak ik me er niet erg druk over. Geavanceerde opties idem dito.

De kwaliteitswaarde hecht ik wel aan, die ik dan opsla via de standaardwaarden.

 

 

 

 

PNG

Naast exporten als jpg kan je een foto ook exporteren als een png. Het grote voordeel is dat een png ook transparantie kan bevatten. Soms enorm handig.

 

 

 

 

 

Andere formaten

Naast jpg en png zijn er nog tal van andere formaten beschikbaar in Gimp via export, maar dat is verder niet erg zinvol

Succes!

Het laatste nieuws gemist? In deze rubriek vind je het laatste nieuws over besturingssystemen, computers en nieuwe of reeds in omloop zijnde software. Ook het laatste nieuws over smartphones en tablets komt aan de orde. Ook vind je hier artikelen die nuttig kunnen zijn voor het dagelijks gebruik van computers en andere elektronica.

Inhoudsopgave

Xiaomi kondigt veelbelovende nieuwe batterijtechnologie aan Xiaomi 12, 12 Pro en 12 Ultra: zo gaan ze eruit zien Windows 10 en 11 openen sommige links altijd in Edge na update Apple brengt Android-app uit om stalking via AirTags tegen te gaan Apple lanceert in 2022 5 (!) nieuwe iPhones  Oppo introduceert opvouwbare Find N-smartphone: goedkoop alternatief voor Galaxy Z Fold 3? Microsoft haalt 'Programma's en onderdelen' uit configuratiescherm Windows 11 Software-update: Joomla! 3.10.4 / 4.0.5 iOS 15.3 bèta 1 is uit: wat heeft Apple veranderd? MacBook Air verdwijnt in 2022: dit komt er voor in de plaats Bottles installeert Windows-software makkelijker onder Linux Telegram komt met functie die WhatsApp-gebruikers jaloers maakt Zo maak je een multiboot-usb-stick met Linux Xiaomi’s idee wordt werkelijkheid: smartphone gaat next-level

Open-source tool maakt installeren van Android-apps op Windows 11 gemakkelijk Zo voeg je medische informatie toe aan je telefoon Dit waren de smartphonetrends van 2021 (en dit staat ons dit jaar te wachten) Zo kun je cd’s en dvd’s rippen  Wat kunnen we verwachten van de Apple AR/VR headset in 2022?  Beelink toont dock met ruimte voor m.2-ssd, hdd en diverse poorten De iPhone krijgt standaard esim: wat zijn de verschillen met een ‘gewone’ simkaart? Canonical wil zich met Ubuntu meer op gaming richten WhatsApp-berichten wissen: stel er een timer voor in Muziek streamen met Raspberry Pi en MoOde Audio  Deze 4 vernieuwingen komen naar de iPhone SE 2023 Dit zijn de nieuwtjes van de CES 2022 Google Fonts installeren in Windows en gebruiken in Word

Xiaomi kondigt veelbelovende nieuwe batterijtechnologie aan 

Houdt jouw smartphone-accu het een hele dag vol? Zo nee, dan klinkt deze nieuwe batterijtechnologie van Xiaomi jou waarschijnlijk als muziek in de oren.

Hoe groter de accu van een smartphone is, hoe langer deze het volhoudt op een lading. Smartphones vragen echter om een goede balans tussen een fatsoenlijke accugrootte en een licht en dun ontwerp. Dat is lastig, aangezien er in een telefoon maar weinig ruimte is om alle onderdelen kwijt te kunnen. Xiaomi heeft een manier gevonden om meer accu in dezelfde ruimte te krijgen.

---

Xiaomi 12, 12 Pro en 12 Ultra: zo gaan ze eruit zien 

We krijgen voor het eerst een beeld van Xiaomi's plannen met zijn nieuwe 12-reeks. Vooral de Xiaomi 12 Ultra springt in het oog met zijn ronde camera-eiland met maar liefst zeven inkepingen voor lenzen, sensors en flitsers. Het toestel krijgt geen tweede scherm zoals zijn voorganger.

De Xiaomi 12-lancering komt al behoorlijk dichtbij, want volgens geruchten gaat Xiaomi de toestellen deze maand nog in China presenteren. Toch blijft de hoeveelheid geruchten nog vrij beperkt en tot nu konden we ons nog geen echt beeld vormen van het design van de Xiaomi 12, 12 Pro en 12 Ultra.

---

Windows 10 en 11 openen sommige links altijd in Edge na update 

Een recente update voor Windows 10 en 11 blokkeert apps zoals EdgeDeflector, die het besturingssysteem dwingen de ingestelde standaardbrowser te openen bij links die normaal gesproken automatisch in Edge worden geopend. Dit zijn zogenaamde protocollinks in elementen van Windows zoals bijvoorbeeld de zoekbalk in de taakbalk en het  onlangs teruggebrachte Weer-widget. De aanpassing is vanaf november getest in het Insider-programma en doorgevoerd met de updates KB5008212 en KB5008215.

---

Apple brengt Android-app uit om stalking via AirTags tegen te gaan 

Apple heeft maandag een Android-app uitgebracht waarmee gebruikers AirTags of andere soortgelijke trackers in hun buurt kunnen scannen als zij vermoeden dat ze daardoor worden gevolgd.

AirTags zijn bluetoothtrackers waarmee verloren spullen terug te vinden zijn via een gekoppelde iPhone. Als de eigenaar bijvoorbeeld zijn sleutels verliest, kunnen andere iPhones in de buurt contact maken en de locatie doorsturen. Experts waren echter bang dat mensen hiermee ook gestalkt konden worden, door bijvoorbeeld een AirTag in een jas of tas te stoppen.

---

Apple lanceert in 2022 5 (!) nieuwe iPhones  

Dit jaar kwamen er vier nieuwe iPhones uit. Het lijkt erop dat het in 2022 nog meer feest wordt voor Apple-fans, want er verschijnen volgend jaar maar liefst vijf (!) iPhones. Hier mag je naar uitkijken.

Dit jaar kwamen er vier iPhones uit, de iPhone 13 mini, de iPhone 13, de iPhone 13 Pro en de iPhone 13 Pro Max. Eerstgenoemde bleek echter niet zo’n succes, waardoor Apple hem voor volgend jaar gaat schrappen. Vier min een: dus drie iPhones.

Maar dat soort rekensommetjes gaan niet op bij Apple, want het bedrijf is van plan om in 2022 er zelfs nog een schepje bovenop te doen. Er verschijnen namelijk vijf (!) nieuwe iPhones. We vertellen je welke dat zijn!

---

Oppo introduceert opvouwbare Find N-smartphone: goedkoop alternatief voor Galaxy Z Fold 3? 

Waar Oppo vorige week een tipje van de sluier heeft gelicht wat betreft zijn eerste opvouwbare smartphone, heeft de Chinese fabrikant inmiddels de Find N officieel geïntroduceerd. Terwijl het toestel aanvankelijk enkel verkrijgbaar zal zijn op de Chinese markt, heeft hij een aanzienlijk lagere adviesprijs in vergelijk met de Galaxy Z Fold 3 van Samsung: 1.073 euro, ten opzichte van 1.800 euro.

---

Microsoft haalt 'Programma's en onderdelen' uit configuratiescherm Windows 11  

Microsoft schrapt het onderdeel 'Programma's en onderdelen' uit het traditionele configuratiescherm dat nog in Windows 11 zit. Eerder verdwenen al netwerkinstellingen, waarmee het bedrijf het configuratiescherm langzaam maar zeker compleet vervangt.

---

Software-update: Joomla! 3.10.4 / 4.0.5  

Versies 3.10.4 en 4.05 van Joomla! zijn uitgekomen. Joomla! is een dynamisch, in php geschreven contentmanagementsysteem, dat kan worden gebruikt om bijvoorbeeld een weblog, website of samenwerkingssite te maken.

---

iOS 15.3 bèta 1 is uit: wat heeft Apple veranderd?  

Vorige week bracht Apple iOS 15.2 uit: een grote tussentijdse update met veel nieuwe functies. Maar wat heeft iOS 15.3 te bieden? Daarover is nu meer bekend, want de eerste bèta is verschenen.

Apple stelde de eerste iOS 15.3 bèta afgelopen vrijdag beschikbaar voor ontwikkelaars. Ook de eerste testversie van iPadOS 15.3 is verschenen. Ontwikkelaars downloaden de software via het Apple Developer Center, of via de Instellingen-app als het juiste profiel al op een iPhone of iPad is geïnstalleerd.

---

MacBook Air verdwijnt in 2022: dit komt er voor in de plaats 

Apple gaat in 2022 met de bezem door z’n assortiment, waardoor we waarschijnlijk vaarwel moeten zeggen tegen de MacBook Air.

Volgend jaar lijkt Apple de boel om te gaan gooien. Volgens Apple-leaker Dylandkt gaat de naam ‘MacBook Air’ in 2022 verdwijnen, en krijgen we in plaats daarvan gewoon een ‘MacBook’. Qua model zal dit de opvolger van de Air zijn, maar dan dus met een andere naam.

---

Bottles installeert Windows-software makkelijker onder Linux  

De Linux community is al sinds jaar en dag bezig met het simpeler maken om Windows-software te installeren onder Linux. Oplossingen als WINE, Proton, CrossOver,  PlayOnLinux en afgeleiden hebben het al een stuk makkelijker gemaakt, maar toch lijkt het maar niet van de grond te komen. 

Veel afgeleiden combineren meestal WINE (een compatibiliteitslaag die de vertaalslag maakt van Windows-opdrachten naar Linux-opdrachten) in combinatie met een containerisatietool. Gebruikers hoeven alleen maar de desbetreffende container te downloaden en kunnen direct aan de slag, er hoeft niets te worden geconfigureerd.

---

Telegram komt met functie die WhatsApp-gebruikers jaloers maakt  

Iedereen gebruikt WhatsApp, maar Telegram heeft nu een functie waar je echt wat aan hebt. Vooral in gesprekken met veel te loslippige vrienden.

We gebruiken massaal WhatsApp. De grootste reden daarvoor is dat waarschijnlijk al je andere contacten de dienst ook gebruiken. Toegegeven, de dienst heeft een aantal hele handige functies, maar soms is de concurrentie de berichtenapp van Facebook net te snel af.

---

Zo maak je een multiboot-usb-stick met Linux  

Wil je met Linux-distributies experimenteren, dan kun je bijvoorbeeld op je pc installeren in een multiboot configuratie. Een andere mogelijkheid is om die als live-besturingssysteem vanaf een opstartbare usb-stick op te starten. Weet je nog niet welke Linux-versie? We leggen uit hoe je een multiboot usb-stick met Linux-distributies(dus meerdere) kunt maken.

---

Xiaomi’s idee wordt werkelijkheid: smartphone gaat next-level  

Het was al even duidelijk dat Xiaomi de smartphone naar een hoger niveau wilde tillen. In ieder geval de batterij ervan. Dat het bedrijf dat aan het begin van 2022 ook al daadwerkelijk weet te doen is alleen maar indrukwekkend te noemen.

Het Chinese bedrijf brengt op 6 januari een speciale versie van de Xiaomi 11 op de markt. Eentje die in staat is om sneller op te laden dan je tot op heden hebt gezien.

---

Open-source tool maakt installeren van Android-apps op Windows 11 gemakkelijk  

Windows 11-preview builds hebben standaard ondersteuning voor het nieuwe Windows Subsystem for Android (WSA). Hiermee kun je direct op Windows 11 Android-apps gebruiken, net zoals je met het Linux-subsysteem (WSL) Linux-software kunt installeren. Echter moet je wel aan de slag met opdrachtprompts, wat niet iedere gebruiker ziet zitten. Een nieuwe tool maakt deze stap overbodig.

---

Zo voeg je medische informatie toe aan je telefoon  

Medische gegevens in je telefoon kunnen erg belangrijk zijn voor hulpdiensten in geval van nood. In een oogopslag kunnen ze zo bijvoorbeeld je bloedgroep te zien krijgen en allergieën zodat je zo goed mogelijk wordt geholpen. We leggen uit hoe je medische gegevens toevoegt in Android 12.

---

Dit waren de smartphonetrends van 2021 (en dit staat ons dit jaar te wachten)  

Van de sinterklaasviering tot de oliebollen: we luiden het oude jaar uit met bekende tradities. Zo ook de jaarlijkse samenvatting van wat dit jaar ons aan smartphones bracht – en de vooruitblik op wat er komen gaat.

---

Zo kun je cd’s en dvd’s rippen  

Tegenwoordig vind je veel films, muziek en series op de bekende streamingdiensten, maar lang niet alles. Wellicht heb je nog wat cd's of dvd's liggen die je wilt digitaliseren. Dan kun je de schijfjes rippen, maar hoe doe je dat?

---

Wat kunnen we verwachten van de Apple AR/VR headset in 2022?  

Om de zoveel jaar introduceert Apple een product dat niet door het bedrijf is bevestigd, tot de geruchten voorbij een punt komen waarop ze het niet meer kunnen ontkennen.

De iPad zou volgens geruchten in 2009 de iSlate heten, terwijl de Apple Watch in 2013 de volgende generatie iPod nano zou worden. De Apple headset is het volgende grote product en gaat VR en AR naar de huiskamers brengen.

---

Het scherm van je iPhone kan in de toekomst een oplaadpunt worden

Apple heeft een patent toegewezen gekregen van een nieuwe oplaadtechnologie. Dankzij deze nieuwe ontwikkeling zou het mogelijk zijn om apparaten op te laden met het scherm van je iPhone.

Het gaat niet om een compleet nieuwe technologie, maar om een vernieuwde versie van Reversed Wireless Charging. Die functionaliteit is overigens nog niet te gebruiken op de huidige iPhone 13.

---

Beelink toont dock met ruimte voor m.2-ssd, hdd en diverse poorten  

Beelink heeft zijn nieuwe Expand F-dockingstation getoond. Het apparaat heeft ruimte voor een m.2-2280-ssd en een 2,5" drive. Daarnaast biedt het dock usb-poorten, twee hdmi-poorten, een lan-poort en heeft het een 19 volt, 4,7 ampère adapter.

---

De iPhone krijgt standaard esim: wat zijn de verschillen met een ‘gewone’ simkaart?  

Apple ziet geen toekomst in fysieke simkaarten. In plaats daarvan bel en internet je in de toekomst alleen nog maar met esim. Dit zijn de verschillen tussen esim en een fysieke simkaart.

---

Canonical wil zich met Ubuntu meer op gaming richten  

Canonical heeft intern de functie Desktop Gaming Product Manager gecreëerd en zoekt hier een kandidaat voor. De functie is onderdeel van Canonicals streven om van Ubuntu naar eigen zeggen 'de beste Linux-desktop voor gaming' te maken.

---

WhatsApp-berichten wissen: stel er een timer voor in  

Vanuit privacy-overwegingen vind je het wellicht geen fijne gedachte dat chatgesprekken oneindig terug te lezen zijn. WhatsApp biedt gelukkig opties waardoor verzonden berichten na een bepaalde periode automatisch weer verdwijnen, alsof het nooit is gezegd. Een timer voor WhatsApp-chats, dus. Dit bericht vernietigt zichzelf in 3, 2, 1... https://computertotaal.nl/artikelen/how-to/zet-een-timer-op-whatsapp-berichten-zodat-ze-spontaan-verdwijnen/

---

Muziek streamen met Raspberry Pi en MoOde Audio  

Met behulp van een Raspberry Pi en de gratis software MoOde Audio maak je tegen lage kosten zelf een veelzijdige audiostreamer. Stream muziekbestanden ermee in een hoge resolutie, haal Spotify-streams op en luister naar je favoriete radiostations. We lopen de hele installatie en configuratie met je door.

---

Deze 4 vernieuwingen komen naar de iPhone SE 2023  

De iPhone SE van dit jaar wordt waarschijnlijk niet heel spectaculair. Maar voor 2023 heeft Apple een veel grotere update op de planning staan. Naar deze 4 vernieuwingen van de iPhone SE 2023 kijken we uit.

Over een paar maanden gaat Apple een kleine update uitbrengen voor de tweede generatie iPhone SE uit 2020. Een jaar later, in 2023, verwachten we echter een paar grote veranderingen voor Apple’s budgetvriendelijk instap-model.

---

Dit zijn de nieuwtjes van de CES 2022  

De jaarlijkse CES-beurs in Las Vegas is weer losgebarsten en dat betekent dat veel fabrikanten dit moment aangrijpen om nieuwe producten te presenteren. Hardware Info volgt het nieuws op de voet. Hieronder vind je een handzaam overzicht van het nieuws tot nu toe. De komende dagen verwachten we nog veel meer aankondigingen.

---

Google Fonts installeren in Windows en gebruiken in Word 

Stel: je wil een bepaald lettertype (font) gebruiken, maar in Microsoft Word kun je nét niet het juiste vinden. Maar gelukkig is daar altijd nog Google Fonts, een database waarin je zo’n beetje alle fonts kunt vinden. Maar hoe kun je vervolgens jouw nieuwe Google Fonts installeren in Word? In dit artikel lees je hoe je dat doet.

---

 

Wees op je hoede als je een e-mail, WhatsApp bericht of een telefoontje van je bank krijgt. Zelfs als het scherm van je telefoon het nummer van je bank weergeeft. Trap niet in de mooie verhalen die je van de andere kant ingefluisterd worden. Geef nooit en te nimmer je bankgegevens aan iemand!  Het kan je veel geld en leed besparen.

Blijf op de hoogte van de laatste fraudegevallen via de Fraudehelpdesk. Klik op het logo om naar de site te gaan, voor de laatste alerts klik je hier.

Valse e-mail GGD Boosterprik

De Fraudehelpdesk ontvangt meldingen over een valse e-mail uit naam van de GGD. In de mail staat dat elke senior in Nederland verplicht een boosterprik krijgt. Wie op de link klikt om een afspraak te maken, komt uit bij een bankomgeving. Fraudeurs proberen senioren op deze manier geld afhandig te maken.

Zie het artikel hieronder

---

Laat u niet chanteren door dreigmails

Ga nooit in op dreigmails van afpersers. In mails die nu rondgaan staat dat ze malware op de computer hebben gezet en daarom alle activiteit op het apparaat konden volgen. Dat is allemaal onzin.

Via deze malware (kwaadaardige software) zou de afperser toegang hebben tot de computer, microfoon en camera. De afperser beweert daardoor te beschikken over de internetgeschiedenis en zelfs over camerabeelden die zijn gemaakt tijdens het bezoek aan sites voor volwassenen. Om verspreiding van de informatie en beelden te voorkomen vragen de oplichters om geld in Bitcoins.

---

ConsuWijzer geeft praktisch advies van de overheid over jouw rechten als consument.

Veel mensen bestellen online een product en gaan pas achteráf checken of de webshop wel betrouwbaar is. Bijvoorbeeld als het wel heel lang duurt voordat het pakketje komt. Of als ze iets totaal anders krijgen dan ze hadden besteld. Voorkom problemen door de webshop éérst goed te checken en dán pas te bestellen. Maar wat checkt u dan precies?

---

Zó hacken oplichters jouw Snapchat-account: 'Verdachte inlogpoging, verander je wachtwoord'

Opgelicht?! is er voor iedereen, en dus ook voor de jongere doelgroep. Aangezien de app Snapchat vooral door jongeren wordt gebruikt, is deze waarschuwing met name voor hen relevant, al is het natuurlijk altijd raadzaam om jouw (klein)kinderen hier voor de zekerheid eens op te attenderen. Wat is het geval? Oplichters hebben het op inloggegevens voor Snapchat gemunt, en daarmee is verdere oplichting en/of identiteitsfraude een reëel risico. Hoe zit dat?

---

Roddel, achterklap, geruchten, laster, broodjeaapverhalen: nep nieuws is van alle tijden. Hoe beoordeelt u of een bericht klopt?

Ga naar de site van Hoax-Wijzer om te beoordelen wat nep nieuws is en wat niet.

Het woord "Hoax" is een samentrekking van "Hocus Pocus" en kan zo'n beetje beschouwd worden als een verzamelnaam voor tal van onwaarheden, hetzij gedeeltelijk of geheel, die niettemin door vele mensen als waar worden aangenomen en ook zo verder worden verspreid.

---

Nepmail over afspraak voor corona-sneltest

Het RIVM waarschuwt voor een nepmail over het maken van afspraken voor een sneltest. Criminelen proberen op deze manier bankgegevens te stelen.

In de valse e-mail staat dat een aantal mensen in de buurt zich heeft laten testen op Covid-19 en besmet is. Om verdere verspreiding te voorkomen, kan de ontvanger van de mail een afspraak maken voor een sneltest. De mail lijkt afkomstig van het RIVM, maar komt in werkelijkheid van oplichters.

---

Neem vooral een kijkje op de sites van Fraudehelpdesk en Opgelicht! en zie wat de laatste phishing en virus meldingen zijn.

Op de site van ConsuWijzer zie je wat je rechten zijn op computergebied.

---

 Blijf op de hoogte van de laatste malware, valse e-mails, ondeugdelijke webshops en boiler rooms.

---

Oplichters sturen phishingmails namens Vodafone: 'Activeer je Vodafone-account'

Oplichters hengelen via valse e-mails naar inloggegevens voor Vodafone-accounts. Je zou je account moeten activeren, wellicht overigens niet de meest voor de hand liggende stap als je al klant bent, maar in werkelijkheid verwijzen ze je naar een nepsite.

---

 

Oeps, je hebt een fraudebelletje opgenomen: wat moet je nu doen?

Je wordt gebeld door een anoniem of buitenlands nummer en drukt argeloos op de groene knop. Al snel blijkt dat je een fraudeur aan de lijn hebt en je hangt meteen op. Wat moet je nu doen?

 

---