Oppassen

Dat je op moet passen met je wachtwoord en dat sommige websites verkeerd omgaan met jouw gegevens is algemeen bekend. Daar gaan we hier verder niet op in. We gaan het ook niet hebben over hoe je een wachtwoord kraakt.

Maar wel interessant is een bericht op Slashdot dat meldde dat men met een bepaalde combinatie van hard- en software aan je wachtwoord kan komen. In twee en een half uur. Het maakt niet uit hoe moeilijk dat wachtwoord is. Daar gaan we het over hebben.

Moeilijk

Wat is nou moeilijk als we het over een wachtwoord hebben? Dat zal inmiddels iedereen wel weten. De nodige sites verlangen er een hoofdletter in en een vreemd teken (zoals een # of %) en een cijfer. En dan minstens een minimum aantal teken.
Het vervelende van dat soort wachtwoorden wordt dan dat ze slecht te onthouden zijn. Het wordt dus misschien niet te kraken, maar ook niet te onthouden. Dat willen we weer niet, een wachtwoord wat je vergeten hebt is een ramp.

 

Hoe werkt dat

Waar het hier om gaat zijn wachtwoorden met een lengte van 8 tekens. Hoe moeilijk die ook zijn, ze zijn te vinden binnen 2,5 uur. Niet met mijn laptopje. Je hebt er een opstelling voor nodig met 8 hele dikke videokaarten. Ongeveer net zoiets als wat we tegenkwamen met die mining rigs voor bitcoins (zie ons Magazine van september 2017). Dat kost natuurlijk wel fors geld. Nou meldt men daar op Slashdot dat je zulke computers of liever gezegd de kracht ervan voor 25 dollar kan huren bij de cloud van Amazon.

Het moet niet gekker worden. Maar voor 25 dollar ergens een wachtwoord boven water kunnen halen is toch wel interessant. Dan moet dat wel een iemand zijn met een bepaald belang. Een modale werknemer is dan nog echt geen geschikt doelwit.

Op deze website wordt beweerd dat het binnen de minuut gedaan zal zijn met een kort wachtwoord. Dat valt wat mij betreft te bezien, maar de mogelijkheid om de opbouw van je wachtwoord af te zetten tegen de kraaktijd is wel interessant al zijn de uitkomsten erg algemeen.

Eisen

Wat moet je hiermee, redacteur Erik? Mij persoonlijk brengt me dat toch wel tot een wachtwoord met wat meer lengte dan die acht tekens en de gebruikelijke serie bijzondere toestanden. En dan ook geen bekende woorden er in, die je zo uit een woordenboek kan vissen. Geen "bakmeel-100-gram" als uitgangspunt bijvoorbeeld. Al gooi je daar hoofdletters in en ampersands (die &) en nog wat vereiste snufjes, dat is dan toch een makkie voor zo'n rig. Dat heeft het ding dik binnen de 2,5 uur klaar, lijkt mij.

Dan heb je verder sites waarbij het aanmaken van een wachtwoord een stuk minder lastig is. Dat geeft dan wel te denken. Ik zou zeggen, trap niet te snel in dergelijk gemak.

Of je er beter uitkomt als ik in ons kruidenrek duik met rare woorden als djeroek poeroet, ik zou het niet weten. Dat zijn limoenblaadjes en hoogst nuttig voor sommige gerechten uit de Indonesische keuken. Maar smakelijk is nog niet veilig vrees ik.

Stop

Ik stop hier maar. Het houdt een keertje op. Ik hoop wel wat meer inzicht te hebben gebracht in hoe veilig wachtwoorden wel of niet kunnen zijn zonder in een erg lastig te lezen artikel te verzanden.

 

 

WhatsApp is een zeer populaire berichtendienst getuige het enorme aantal gebruikers. Het is met 11,9 miljoen gebruikers met voorsprong de grootste berichtendienst van Nederland en wereldwijd zijn er meer dan 1,5 miljard actieve gebruikers. Complete families over de hele wereld staan in verbinding met elkaar via deze populaire app. Ook bedrijven bieden vaak een mogelijkheid aan om contact via WhatsApp te leggen. Een vraag is op die manier eenvoudig en snel gesteld. Behalve voor het gemak gebruiken we de berichtendienst ook voor onze veiligheid. Veel wijken zetten daarvoor de WhatsApp buurtpreventie in. De borden die daarvoor waarschuwen, zijn inmiddels overbekend. Ook in het betaalverkeer maken we in toenemende mate gebruik van deze vertrouwde dienst. Dat gebeurt meestal in de vorm van een link naar een iDeal betaling. Bijvoorbeeld via Tikkie; een app waarmee je eenvoudig een rekening deelt met een groep mensen.

Keerzijde

De mateloze populariteit heeft echter een keerzijde; criminelen zijn er brood in gaan zien om je via WhatsApp geld afhandig te maken. In een toenemend aantal gevallen lukt het ze om op die manier flinke bedragen buit te maken. Het gaat daarbij soms om duizenden euro’s. Het betreft hier internetcriminaliteit en die is vaak lastig op te sporen. Dit omdat de dader zijn snode plannen overal ter de wereld kan uitvoeren. Deze vorm van criminaliteit is overigens mogelijk bij alle berichtendiensten, inclusief e-mail. Reden genoeg dus om zeer terughoudend te zijn met betaling via deze diensten.

Nooit meer doen?

Na het lezen van deze serieuze waarschuwingen kom je mogelijk tot de conclusie dat je beter nooit meer betalingen kunt doen die op deze manier binnen komen. Dat is echter een beetje te kort door de bocht. Met een alerte houding en gewapend met de juiste kennis kun je op een relatief veilige manier toch nog gebruik maken van deze mogelijkheid om betalingen te doen. Het geeft immers ook gebruiksgemak en, laten we wel wezen; ook als je met de portemonnee op zak loopt, moet je alert zijn. Het bij je dragen van contact geld trekt net zo goed criminelen aan.

Hoe deze vorm van WhatsApp-criminaliteit werkt en vooral wat je eraan kunt doen, lees je in dit artikel.

Hoe werkt het?

Er zijn op het moment verschillende manieren waarmee een poging kan worden gedaan om je geld af te troggelen:

• Via een iDeal-link naar een vals adres van een Phishing-site
  De crimineel neemt contact met je op, bijvoorbeeld via Marktplaats en laat je een betaling doen via een toegestuurde link. Vaak wordt als smoes opgegeven dat op die manier je identiteit wordt gecontroleerd. Er wordt dan gevraagd om een eurocent over te maken. Je wordt dan echter niet naar de iDeal-website gestuurd, maar naar een nagemaakte site die nauwelijks van de echte is te onderscheiden. Het gaat de crimineel dan niet om de betaling, maar om de gegevens die je daar invoert. Deze gegevens gebruikt hij vervolgens om je rekening leeg te halen voor je er nog iets tegen kunt doen.

• Een betaalverzoek van een onbekende

  Je krijgt een betaalverzoek, bijvoorbeeld via Tikkie, waarin wordt gevraagd om een bepaald bedrag over te maken. Dit komt echter van een onbekende die jou probeert te verleiden om geld over te maken met als enige doel om daar op een eenvoudige manier rijker van te worden.

• Een zielig verhaal
  Iemand benadert je met een zielig verhaal of juist met een verhaal waar jij geld aan kan verdienen. Dat kan bijvoorbeeld een erfenis zijn van die onbekende oom in het buitenland. Je moet dan eerst wel even een bepaald bedrag overmaken….
• Accountdiefstal
  Dit is een geraffineerde vorm van oplichting die via WhatsApp wordt uitgevoerd. Je wordt via WhatsApp benaderd door een bekende die in moeilijkheden lijkt te zitten. Deze persoon is bijvoorbeeld in het buitenland beroofd of in het ziekenhuis terecht gekomen en heeft nu dringend geld nodig; of je dat maar ASAP wilt overmaken. Het lastige is dat dit bericht echt van je eigen kennis of familielid lijkt te komen. Die persoon was waarschijnlijk inderdaad op vakantie in het genoemde land en daardoor lijken de appjes maar al te waar. Mogelijk wil je uit een reflex maar al te graag de gevraagde hulp bieden. Helaas zal ook nu weer blijken dat je naar je geld kunt fluiten. Er is wederom sprake van een oplichter. Die heeft op slinkse wijze het account van de voor jou bekende persoon overgenomen. Hierdoor kan deze ellendeling alle chats lezen en weet hij precies wat er allemaal speelt. Hij hoeft vervolgens maar een contactpersoon uit te zoeken en een mooi verhaal te verzinnen dat klopt met de chats waar hij nu inzage in heeft. De crimineel neemt hiervoor het WhatsApp-account over van de voor jou bekende persoon door net te doen alsof hij het account overzet naar een nieuwe telefoon. Vervolgens laat hij je via de chat weten dat je bekende nu een nieuw nummer heeft. Daarna probeert hij je met een mooi verhaal in de val te lokken. Verderop lees je hoe deze crimineel ook jouw account zou kunnen overnemen en hoe je dit eenvoudig voorkomt.

Tegenspel

Het blijkt dus helaas mogelijk dat je op geraffineerde wijze flinke bedragen afhandig wordt gemaakt. Helpmij Magazine zou echter Helpmij Magazine niet zijn wanneer we niet een aantal tips hadden waarmee je kunt voorkomen dat je zelf (weer?) slachtoffer wordt van deze vervelende en slimme lieden:

1. Check de afzender
   Controleer altijd de afzender van een betaalverzoek. Google eventueel de naam en het telefoonnummer om te controleren of er sprake is van een bekende oplichter. Wantrouw onbekende verzoekers.
2. Check de link
   Controleer altijd eerst waar een link heen gaat, door de muis erboven te laten zweven of deze even “vast te houden” op een telefoon. Vreemde link? Twijfel? Niet klikken!
3. Check de reden
   Controleer de reden van het betaalverzoek, ook als het om een bekende gaat. Was je wel bij dat etentje, ben je daar wel lid van, klopt dit bedrag wel?
4. Check het verhaal
   Is het verzoek ingepakt in een verhaal? Controleer dat dan: is het van een onbekende? Negeer het gewoon! Is het van een bekende? Controleer dan of het inderdaad om die persoon gaat. Zeker als er net een nieuw nummer is toegevoegd. Bel dat nummer en bel voor de zekerheid ook het oude nummer. Stel specifieke vragen die alleen de bekende kan weten. Let er daarbij wel op dat de criminelen ook bijvoorbeeld Facebook checken om informatie te achterhalen. Helemaal geen contact te krijgen? Doe dan niets of probeer via andere wegen de ware identiteit te achterhalen van de persoon die je heeft benaderd. Laat hem jou bellen, of neem contact op met gezamenlijke kennissen of familieleden. Pas dan wel op dat ook zij niet in dezelfde val zijn getrapt.
5. Meld fraude
   Merk je iets op wat niet in de haak is, meldt het dan altijd en doe eventueel aangifte (zie de linken onderaan dit artikel). Waarschuw daarnaast eventuele andere betrokkenen. Ze zullen je dankbaar zijn!

Accountdiefstal

Je kunt op vrij eenvoudige wijze voorkomen dat je zelf slachtoffer wordt van een WhatsApp account-diefstal. Wanneer je weet hoe dat in zijn werk gaat, is het eenvoudiger te herkennen.
De crimineel gaat als eerste uit van je telefoonnummer. Daar is hij mogelijk achter gekomen via Phishing of via een hack van een collega-crimineel; gegevens worden onderling doorverkocht. Vervolgens probeert hij het account naar een eigen nummer over te zetten. Daarvoor is een code nodig. Deze probeert hij met een slim smoesje van je los te peuteren. Bijvoorbeeld met het verhaal dat hij een fout heeft gemaakt in het telefoonnummer bij het overzetten van het account van zijn opa of oma. Als je daar in trapt en de code doorgeeft, kan hij vervolgens je account overnemen en vanuit de back-up al je chats en contactpersonen laden. Eventueel kan hij die ook nog eens op Facebook op zoeken. Wanneer hij al die informatie vervolgens bij elkaar brengt, is het niet ze heel moeilijk meer om een goed, geloofwaardig verhaal te verzinnen om bij één (of meerdere) contactpersonen geld los te peuteren. Lukt het niet bij de één, dan misschien bij de ander….

Account beveiligen

Wanneer je met deze kennis gewapend bent, is het niet moeilijk om te bedenken hoe je jezelf beveiligd tegen het ongewenst overnemen van je account; geef nooit en te nimmer een pin of andere code door aan derden. Wie dan ook! Op deze manier voorkom je al veel vormen van (identiteits-) fraude.

Daarnaast kun je bij WhatsApp een tweede beveiligings-laag inschakelen opdat het vrijwel onmogelijk wordt dat je account ongewild wordt overgenomen. Schakel daarvoor bij de instellingen (via het tandwieltje in WhatsApp zelf) onder Account > Verificatie in twee stappen in. Je dient dan een zes-cijferige pincode in te voeren. Je account is nu dubbel beveiligd. Deze vorm van beveiliging is aan te bevelen bij alle accounts waarbij dat maar mogelijk is.

Ieder voordeel…

Natuurlijk moet je deze pincode goed onthouden. WhatsApp wil je daar (iets té) graag bij helpen en vraagt daarom op onverwachte momenten die pincode wanneer je de app opent. Dit met de gedachte dat als je de code maar vaak genoeg moet invoeren, je deze vanzelf goed onthoudt. Dat blijkt te kloppen. Helaas gaat je irritatieniveau daar waarschijnlijk ook flink van omhoog als je weer eens een keer die pincode in moet voeren, terwijl je deze al lang uit je hoofd weet. Wil je dit niet, dan kun je sinds de laatste update van WhatsApp voor iOS in plaats van een pincode Touch ID instellen bij een daarvoor geschikte iPhone (vanaf de 5S). Dat doe je ook onder Account bij de instellingen van WhatsApp zelf, maar nu kies je voor de optie Privacy > Schermvergrendeling. Schakel hier Touch ID in. Mocht het een internet-snoodaard ooit lukken om je account over te nemen dan zal hij er niets mee kunnen zonder jouw vingerafdruk.

Ten slotte

Internetcriminaliteit is een vervelende manier om je geld of gegevens af te troggelen door onbekende en ongrijpbare daders. Een gelukje is dat bij deze vorm je hersens niet kunnen worden ingeslagen zoals bij “gewone” criminaliteit helaas weleens gebeurt. Daarnaast kun je jezelf met enige oppassendheid goed tegen WhatsApp-criminaliteit beveiligen. Na het lezen van dit artikel ben je gewaarschuwd, weet je hoe het te voorkomen en ben je hopelijk beter bewapend wanneer het jou eens overkomt. Ondanks alles toch erin getrapt? Pak ze terug en doe aangifte!

Linken

• Fraudehelpdesk: WhatsApp-oplichters
• Fraudeheldesk: fraude melden
• Politie: Internetoplichting
• Politie: fraude met betaalmiddelen
• Politie: controleer gegevens
• Politie: aangifte doen
• iDeal: fraude herkennen
• ConsuWijzer: veilig online winkelen
• Nepvariant van Tikkie
  
  Afbeeldingen van PXshare, Pixabay, Wikimedia, Flickr en eigen

Ze zeggen dat televisie kijken je passief maakt. Er is echter een uitzondering: en dat is TV kijken via een schotelantenne. De beste zenders zijn gratis te ontvangen, maar vóórdat je een goed programma in huis hebt, zul je toch eerst het dak op moeten om de schotel op te hangen. Én om de de juiste satelliet te vinden. Daarna is het een kwestie van 900+ zenders schiften. En de boel onderhouden. Lukt het je, dan ben je een off-grid held!

Schotel

12 jaar geleden kreeg ik een schotelantenne, inclusief een nog werkend abonnement. Dat was het begin van een mooie vriendschap. Destijds woonde ik in een flatje, met de schotelantenne op het balkon, want gelukkig was er goede ontvangst aan die kant van de flat. Het abonnement omvatte heel wat Nederlandse populaire zenders.

Satelliet ontvanger

Aan de schotel zit een LNB, ook wel de ontvangstkop, die de DVB-S (Digital Video Broadcasting voor satelliet) signalen opvangt, omzet en versterkt doorstuurt via de coax kabel naar de ontvanger. De ontvanger zet deze signalen om naar MPEG-2 of MPEG-4 signalen. Van de ontvanger naar de TV loopt een HDMI kabel. En er is natuurlijk een afstandsbediening om het kastje mee te bevelen.
Op deze websites staat een en ander uitgelegd: https://www.satellietentv.nl/dvb-systemen en https://nl.wikipedia.org/wiki/Digital_Video_Broadcasting.

Opnemen en ondertitels

Zo’n ontvanger kan ook opnemen. Er zijn natuurlijk veel soorten ontvangers en de ene is wat luxer dan de andere. Onze ontvanger heeft een besturingssysteem dat draait op Linux en kan direct onversleuteld opnemen op een harde schijf. Deze opnames zijn op alle apparaten af te spelen die mpeg4 kunnen lezen. Dat kan dus elke computer zijn waarop VLC mediaplayer draait. Maar ook een smart tv kan vanaf deze usb afspelen, als het moet. Het is een fluitje van een cent om een opname te kopiëren naar een andere harde schijf.
Ook ondertitelbestanden of audio sporen worden erbij opgenomen, mits ze worden mee verstuurd met het programma. Met een beetje moeite kun je dus ook ondertitels afspelen tijdens het kijken. Dat is vooral heel makkelijk bij Engelstalige programma’s, of voor dove mensen.

Smart TV

Onze smart TV kan ook direct aangesloten worden op een schotelantenne, zonder tussenkomst van een ontvanger. Dat is bijzonder, dat heeft niet elk model. Maar het blijkt ook bijzonder onhandig. Want die TV zet meteen een versleuteling op de harde schijf, zodat de opnames enkel gekeken kunnen worden op dat ene apparaat. Daar houd ik niet van, want zodra deze TV de geest geeft, zijn alle opnames ook waardeloos. Maar toen ik mijn harde schijf kocht, heb ik ook eerlijk extra geld betaald om thuiskopieën te mogen maken. Dus een beetje oneerlijk vind ik het wel, wat die smart TV doet.
Bovendien stuur ik weleens een USB stick met de leukste programma’s op naar een familielid. Dat kan ook niet als het aan die tamelijk bemoeizuchtige smartTV ligt.

FTA

Op een gegeven moment ging de prijs voor een nieuw jaarabonnement flink omhoog. Was het de moeite waard om dat te betalen? Enig onderzoek wees uit, dat er ontelbare zenders FTA zijn, Free To Air. Dat zijn dus gratis te ontvangen zenders. Een korte rekensom was zo gedaan: maandelijkse kosten voor een TV abonnement €15,- x 12 maanden x10 jaar = €1800,-. Trek daar tweemaal een nieuwe ontvanger vanaf en wat kabels: €1250,- bespaard in 10 jaar. Kortom: nee, het abonnement werd niet verlengd en ja, de schotel werd gedraaid naar een andere satelliet…

Satellieten en zenders

• Allereerst zijn er veel satellieten. Er zijn er 4 van belang: Astra, Astra 2, Astra 3 en Hotbird. Voor meer informatie over de belangrijkste satellieten, kijk op https://www.schotelexpert.nl/belangrijkste-satellieten

• De Nederlandse zender die je gratis kunt bekijken, is BVN, via de Astra satelliet. Andere FTA zenders zijn bijvoorbeeld Arte en veel Duitse zenders. Op de volgende website staat een overzicht van alle FTA zenders: http://en.satexpat.com/tv/netherlands/fta/.
  Stop je dan een smartcard met abonnement in de ontvanger, dan kun je bijvoorbeeld bij Canal Digitaal de wereld aan zenders ontvangen.

• De leukste programma’s komen echter altijd op Engelse zenders. Deze ontvang je via Astra 2E. Sinds een aantal jaren zijn er heel veel gratis zenders te bekijken via satelliet, voor Engelse burgers, onder de naam Freesat. En omdat Nederland en België vlakbij Groot-Brittannië liggen, kunnen we hier ook zonder problemen diezelfde zenders ontvangen. Nu vinden ze in Engeland dat dat niet de bedoeling is, maar wat maakt het uit?

De zenders zijn net vogels, ze vliegen vrij door de lucht.
Het zou eigenlijk onaardig zijn om ze geen gastvrij huisje aan te bieden.

• Zenders zijn bijvoorbeeld BBC1, 2 en 4, Channel4, More4, Film4 en ITV1 t/m 4. Een heel aantal daarvan is ook te ontvangen op HD formaat. Mijn favoriete zender is wel ITV3, waar non-stop nieuwe en oude detectives worden uitgezonden. Hoera voor de Engelse nationale zenders!

• Daarnaast zijn er op Astra2 heel veel zenders die speciaal zijn afgestemd op bijvoorbeeld het Pakistaanse deel van de Engelse bevolking; zo zijn er zenders met alleen Bollywood films. Ook veel Christelijke en Islamitische zenders zijn voorradig.

• Astra 3 heeft ook nog een aantal Nederlandse regionale zenders.

Plaatsing

De plaatsing van de schotelantenne is een precies karweitje. De schotel moet de satelliet kunnen zien, er mag geen boom of gebouw tussen ze in staan. Daarom hangen de schotels vaak hoog aan een muur, of staan ze op een schuurtje in de achtertuin. Wil je weten of je eigen huis geschikt is voor een schotelantenne, kijk dan eens in de buurt rond naar hoe andere mensen dat hebben opgelost. Niet elke schotel staat dezelfde kant op gemikt, maar als je erover praat met de eigenaar, kom je al gauw een boel te weten.

Satelliet vinden app

Na een verhuizing moest onze schotel worden uitgericht. Daar zijn we zelf lang mee bezig geweest. Ten eerste werd het kompas beïnvloed door een magnetisch veld van de schotel zelf. Dat was lastig en begrepen we pas achteraf. Ook snapten we niet zo goed hoe de notatie van de graden eigenlijk bedoeld was. Na een tijdje moeilijk doen, bleken er handige apps op de telefoon voor te bestaan om de satelliet mee uit te richten. Gebruik zo een app en het is een stuk eenvoudiger!

900+ zenders

Ja, er zitten bijzonder veel zenders op zo’n satelliet. En dan zijn de radiozenders nog niet eens meegeteld. Keuze te over dus. Ik was de meeste tijd kwijt met het verwijderen wat niet van belang is. De Engelse zenders hebben ook altijd nog een +1 zender, die een uur later uitzendt dan de gewone zenders. Dat is handig als je twee programma’s hebt die overlappen qua tijd.

Opknappen

Na vele jaren was de schotel gaan roesten. Weggooien vond ik zonde en bovendien onnodig. De schotel moest eerst geschuurd worden en met een grondverf, rode menie, behandeld worden. Daarna konden alle verfresten uit huis gebruikt worden. Ik leefde me uit en zag mijn kans schoon om een heuse Matisse - in een ronde versie - na te maken. De groene verf op de foto is op basis van terpentine en de andere kleuren zijn acrylverf. Zolang je de verschillende verfsoorten naast elkaar plaatst, kan dat prima. Het is wel zo, dat acrylverf niet goed hecht op terpentineverf. Ik dacht dat de acrylverf sneller zou loslaten, maar tot nu toe zit alles er nog prima op.
Uiteindelijk zal de roest weer tevoorschijn komen. Nu hebben we een vrolijk rond schilderij op onze schuur.

Echt Hollandse kost

Het enige wat die Britten niet hebben, dat is Boer zoekt vrouw. Die moet ik dan maar via internet kijken.

Druk

Op zoek naar een plekje om te zitten met de laptop vond ik de Chocoladefabriek in Gouda. Dat herbergt nu een puike bibliotheek en nog mooier: een Drukkerswerkplaats. Die werkplaats heeft een stel mooie oude drukpersen. De oudste doet echt nog blaadje voor blaadje. Schitterend vind ik dat. Zelf ben ik graag bezig met dit soort zaken. Mijn "drukpers" is dan een inkjetprinter en ik druk foto's af via een fotoservice. Je moet wat, nietwaar?

Degelpers

De oudste pers daar in Gouda is een degelpers. Je stelt een blad vol tekst samen uit losse loden letters en rolt daar inkt op. Dan breng je het papier in positie, waarna je met de degel het tegen het vlak met letters drukt. Resultaat: een bladzijde met tekst. Het zetwerk uit de letters gaat in spiegelbeeld met behulp van een zethaak. Dat is nog een vak apart. Dan heb je één vel. Dat is nog zeker geen boek. Maar dat ene vel nog een keer of wat afdrukken, gaat een stuk sneller dan netjes overschrijven. Dat is de winst van het drukproces.

Binden

In het traject van drukken totdat je een boek hebt zitten nog veel stappen. Zo moet je die gedrukte bladen verzamelen tot een stapel bladzijden in de volgorde die past bij het boek. En dan vervolgens moet je die bladzijden binden zodat het boek niet uit elkaar valt. Met de cahiersteek (spreek uit als kajee-steek) bijvoorbeeld zoals vroeger de schoolschriften werden gebonden met dun garen.

Uitgeven

Dan heb je als drukker een stapel boeken gemaakt. Dat moet dan in omloop worden gebracht. Dat hoort thuis bij een uitgever. Bij de Drukkerswerkplaats in een Gouda is er daarvoor de literaire uitgeverij Sub Signo Leonis in het leven geroepen.

Mooi Marginaal

Van het werk van deze bijzondere drukkerijen door het hele land is een expositie gemaakt van 53 geselecteerde Nederlandse en Vlaamse uitgaven uit 2012 tot 2017 met een catalogus met afbeeldingen en beschrijvingen. Alleen al die catalogus is een genot om te lezen voor iemand die van boeken op zich houdt (een bibliofiel heet dat).

Margedrukkers

Deze drukkers die met dat mooie oude materiaal maar kleine oplagen kunnen realiseren van vaak literair bijzonder werk noemt men margedrukkers. Een enkele keer wordt wel een grotere oplage geproduceerd. Dan gaat het bijvoorbeeld om werken of teksten, met een bijzondere waarde. Alleen zijn die commercieel gezien niet zo interessant. Ook zoiets wordt er wel bij gerekend.

Thuis

Voor mij en onze lezers thuis zijn een drukpers, blikken met drukinkt en kasten vol letters ondenkbaar. Die letters heb je dan in verschillende groottes en hoofd- en kleine letters. Dat zijn nog aardig wat laatjes vol vakjes.

Maar wij hebben wel een computer en de meesten hebben een printer. Tezamen met Scribus als DTP softwarepakket kan je dan mooie afdrukken realiseren. OK, mooi zetwerk, drukken en het binden is er niet bij. Dat vergt alleen al het nodige vakwerk. In de Drukkerswerkplaats in Gouda willen ze je daarmee wel helpen als je dat zou willen..

Bundel

Maar in de geest van "Mooi Marginaal" valt er dan toch wel het nodige te realiseren tot een boek van rond de honderd pagina's aan toe. Van mijn huidige bundel van de GIMP cursussen heb ik persoonlijk een boek gemaakt met een simpele plastic bindrug. Een mooie gebonden rug zit er niet in maar een strakke draadrug is ook goed te doen.

Wenskaart

In het bezit van een mooie Epson A3 printer maakte ik in het verleden de nodige A5 en A6 wenskaarten, al dan niet met een persoonlijke noot als er iemand in de familie jarig was. Daar ben ik inmiddels mee gestopt. Die tijd is een beetje voorbij. De Epson had verder nieuwe patronen nodig en printkoppen. Dat kostte te veel geld.

Maar met de moderne afdrukservices pak ik dat idee nu toch weer uit de kast. Zo nu en dan maak je als amateur een erg mooie foto. Die laat ik dan via een afdrukservice in een beperkte serie printen. Als tweede stap schrijf ik er een pakkende tekst bij, die ik via Scribus in een hoge kwaliteit pdf omzet en op de achterzijde print van die fotoafdrukken. Met 15 bij 10 cm afdrukken voor 30 cent per stuk heb je voor een paar euro 10 exemplaren in handen. Een standaardje is uit wat karton ook zo gevouwen.

Inkt

De geschiedenis van de handgeschreven boeken door monniken met hun ganzenveer via de kroontjespen en het potje inkt in de schoolbanken tot de eerste drukpersen en loden letters naar de huidige razendsnelle vierkleurenpersen (en alles digitaal aangestuurd) is al een prachtig verhaal. Nog steeds leunt onze kennis en daarmee onze rijkdom op het onderwijs en de leerboeken, die met de drukpers zijn gemaakt.

En daarnaast heb je tegenwoordig voor thuis kleine kwaliteitsprinters op basis van inkjet techniek. De inkt daarvan is net vloeibaar goud qua kostprijs per milliliter, maar de moderne laserprinters zijn een goed alternatief geworden.

Macbook

Onze redactrice Kate95 leende laatst een Macbook om te zien hoe dingen gingen in MacOs. Van het een komt het ander. Ze kocht een leuk, wat ouder, Macbook op Marktplaats voor een redelijk bedrag. Dat opende mij de ogen en zo vond ik een mooi Macbook Pro uit 2007 met als systeem Fedora 29. Als het ding dat doet kan ik er ook Xubuntu Linux op zetten, dacht ik.

Linux op een Mac

Jaja, Linux. Waar het me om gaat is dat ik daarmee een snel en heel modern systeem heb op keigoede hardware. Deze Macbook Pro  heeft een Duo 2 Core processor. Maar hij heeft ook een hele nette grafische kaart. Mijn Dell laptop heeft dan wel een i5 processor maar grafisch is er helaas weinig aan boord. Met mijn interesse voor GIMP en de nodige videobewerking is dan de Mac wel zo interessant.

Pro

De Pro bleek een 15" laptop in een nog steeds mooie aluminium behuizing en een prachtig mat beeldscherm met goede inkijkhoeken. Ideaal voor fotowerk en meer. De eigenaresse was fotograaf. Dit model was inmiddels echt verouderd dus vandaar dat hij verkocht werd. Destijds was het dé laptop voor de profs.

SSD

Enig speurwerk leerde me dat er zonder problemen een SSD in te plaatsen was. Alleen wel erg veel kleine schroefjes los te draaien. Na een erg gezellig babbeltje ging ik weer huiswaarts met de dikke Macbook. met een mooie hoes en nog wat aansluitspul. Maar uit andere hoek hoor ik dat de SATA bus in deze laptop erg sloom is en het voordeel van een SSD er nauwelijks uitkomt.

Fedora

Fedora kende ik wel als Linux systeem van naam. Eerst dus maar eens rondgekeken. Daar was ik snel uit. De werkomgeving is de Gnome desktop. Die kende ik al. Onder de motorkap is het gewoon een Linux systeem. Toen maar eens een video gestart. Mp4, 1080p. Dat ging niet goed. Kwestie van missende codecs en niet vlot op te lossen ook.
Dus besloot ik Xubuntu te gaan installeren.

Xubuntu

Ik maakte een installatiestick klaar en startte de Apple op met de knop Option (alt) ingedrukt. De Apple vond de USB, maar doorstarten was er niet bij. Kate wist te meldden dat het met een DVD beter zou gaan. Ik had nog eentje liggen met de oude versie uit 2015 en schoof die in de drive. Dat ging inderdaad goed. Niet snel, maar dat is bekend van DVD's. Daarvoor heb ik dan een DVD met het Plop boot systeem. Dat start een PC met een simpel Linux systeem, wat de goede USB driver opzoekt. Dan kan je wel met een installatiestick aan de gang. Als resultaat gaat de klus 10 keer zo snel!

EFI partitie

Halverwege de installatie kwam er de foutboodschap dat een EFI partitie mistte. Heu? De Mac is uit 2007?? Ik kwam daar niet goed uit. Maar de Fedora installatie had ook geen EFI partitie, realiseerde ik me. Dus zette ik de normale installatie door. Maar opstarten? Nee.

DVD

De "Plop" schijf uitwerpen wilde ook al niet. Dat was na wat zoeken met Google voor elkaar. De linker muisknop ingedrukt houden tijdens het opstarten en daar kwam de schijf naar buiten. Waarom ik toen nogmaals de Apple opstartte mag Joost weten. Maar Xubuntu startte nu - tot mijn opluchting!

Video

Met Xubuntu geïnstalleerd liet ik mijn video-editor Kdenlive maar eens een video renderen. Mijn Dell laptop met zijn i5 wordt daarbij zo heet dat ik hem altijd moet stoppen. Maar de Macbook Pro warmde nauwelijks op. Kijk, nou zie ik toch voordelen in de betere techniek, die in deze Macbook Pro zit.

MacOs

Een nieuwe installatie van MacOs op deze oude laptop komt neer op El Capitan als maximum - als het al zou lukken. Dat is niet interessant. Kortom, de Macbook Pro moet het voortaan doen met een Linux systeem. Xubuntu 18.04 is helemaal bij. Dat is goed.

Blijvertje

Ja, een blijvertje is het zeker. Met dat mooie scherm waar je ook als meekijker alles goed kan zien door de grote inkijkhoek, met de grafische kaart met zijn extra capaciteit, de mooie vormgeving en dat prachtige verlichte Apple logo op de klep is het gewoon een kek ding. Ik ben niet gek op touchpads (aanraakvelden), maar met het mooie grote Touchpad van de Apple kan ik goed uit de voeten. Bovendien erg handig als je bijvoorbeeld bij McDonald in een side-salad zit te prikken op een klein tafeltje waar je een muis niet kwijt kan. Tenslotte een hele grote accuduur. Geweldige hardware dus in combinatie met een goed computersysteem.

Enne: een rechterklik op je touchpad? Ctrl + een tik met twee vingers. Enige minpunt: de Macbook is niet heel erg snel. Er moet wat te zeuren overblijven.

Ruisfilter

Vorige maand begon ik met een voorbeeld nabewerken. We hebben een lastige foto met veel ruis door de Darktable ruisreductie raw module gehaald. Dat noemen ze meestal gewoon het ruisfilter. Nu gaan we dapper door met de nabewerking.

Achter de schermen

Ik had jullie beloofd een blik te werpen achter de schermen van Darktable. Zoals jullie vast al gezien hebben zat er een nogal bijzonder bestand naast mijn gebruikelijke oefenfoto in het zip-bestand. Dat heeft alles te maken met de opzet achter Darktable.
Darktable opent elk fotobestand als een alleen-lezen bestand. Zo verlies je nooit je origineel. Daar gaat het om. Alle gegevens van de gekozen bewerkingen worden opgeslagen in een zogenaamd sidecar bestand. Dat heeft de naam van het originele bestand met als extensie xmp. Open je nu mijn oefenfoto uit de oefenset en zit het xmp in dezelfde map, dan laadt Darktable de originele foto en via het xmp bestand worden alle bewerkingen weer opnieuw uitgevoerd. Dan zie je in de module ruisreductie raw zonder mijn hulp de gekozen instelling terug.
Mocht je niet tevreden zijn met het resultaat dan laad je de foto zonder xmp bestand en begint opnieuw.

Combinatie GIMP en Darktable

Vooralsnog bekijken we hier het samenspel tussen Darktable en GIMP. Als je het raw fotobestand opent gaat dat via Darktable. Pas als je klaar bent en Darktable sluit opent GIMP zich. Dat is ook zo als je zoals in mijn oefenset voor de tweede keer een raw fotobestand opent.

Opnieuw

Ik zou persoonlijk zeggen, bewaar dat xmp sidecar bestand even op een aparte plek en begin naar een eerste goede blik op dit voorbeeld domweg zelf opnieuw. Ik geef er de voorkeur aan het leren te doen door de fouten die een mens nou eenmaal altijd wel maakt. En wordt het een puinhoop, dan haal je het oefensetje gewoon opnieuw op. Via beheer van Helpmij.nl zetten we juist daarom al dit bestanden altijd op de server. Beheer werkt daarin geweldig mee, want natuurlijk doe ik daarin ook wel eens wat fout.

Basisstappen

Na het gebruik van de ruisreductie raw module is het nu tijd om het wat vlakke beeld van de foto op te frissen via de basismodules. Dat heb ik al eens beschreven in GIMP 36 van september 2018. Laad de foto met het xmp sidecar bestand uit de oefenset en bekijk de waarden. Ga maar zelf aan het schuiven om te zien of je het beter krijgt. Die oefenset staat op de Helpmij server en kan je als gezegd opnieuw fris downloaden. Er staat je overigens een kleine verrassing te wachten.

Nooit overdrijven

Overdrijf je bewerkingen nooit. Een beetje minder is vaak beter. Probeer het maar eens.

Laatste stap

Als laatste stap sloot ik Darktable. GIMP opende zich netjes en in GIMP zette ik de foto recht via de passer (sneltoets Ctrl-M) Die M komt van measure / meten.

In de gereedschapopties kan nu kiezen tussen rechtzetten via de horizontaal of de verticaal. De eerste is vaak fijn bij een landschapsfoto en de verticaal bij gebouwen en architectuur. Hier zitten we in een zwembad en door het perspectief in het handiger om de verticaal te gebruiken. Tussen de beide toekijkende spelers aan de kant zie je een mooie zwarte lijn van de deur naar de douches. Trek daar een lijn overheen. Dan licht het vakje "Rechtzetten" op. Met een klik wordt de foto rechtgezet. Zeg maar gedraaid. Daarna zal je de foto moeten bijsnijden want de hoeken vallen weg.

Verscherpen (onscherp masker)

Tenslotte heb ik de foto nog bescheiden verscherpt via  Filters > Bewerken > Verscherpen en dat was het dan. Dat verscherpen had ik trouwens ook in Darktable kunnen doen met de module verscherpen (onder overige modules)

Succes met de nabewerking!

 

De e-mails die cybercriminelen sturen om naar jouw gegevens te vissen (vandaar de term phishing) zien er steeds echter uit. Een paar jaar geleden herkende je een phishing-mail nog aan de taalfouten en het knullige uiterlijk. Tegenwoordig zien ze er heel gelikt uit: heel verzorgd, compleet met logo’s en afzendergegevens.

 

Blijf op de hoogte van de laatste fraudegevallen via de Fraudehelpdesk. Klik op het logo om naar de site te gaan, voor de laatste alerts klik je hier. https://www.fraudehelpdesk.nl/nieuws/

​​

ConsuWijzer geeft praktisch advies van de overheid over jouw rechten als consument.

---

Blijf op de hoogte van de laatste malware, valse e-mails, ondeugdelijke webshops en boiler rooms. http://www.opgelicht.nl/alerts/alle-alerts/

---

Neem vooral een kijkje op de sites van Fraudehelpdesk en Opgelicht! en zie wat de laatste phishing en virus meldingen zijn.

Op de site van ConsuWijzer zie je wat je rechten zijn op computergebied.