Voorwoord

Auteur: CorVerm

Vakantietijd! Zwarte zaterdag is inmiddels achter de rug, maar over de afloop van die beruchte zaterdag kunnen we niks vertellen. Dit stukje is namelijk voor die dag geschreven. Laten we hopen dat een ieder veilig op zijn vakantiebestemming is aangekomen.

Een behoorlijk aantal landgenoten heeft zich dus een weg gebaand over snikhete wegen om in een nog warmer oord vakantie te vieren. Wij gaan gewoon door en dienen jullie deze editie van de nieuwsbrief op. Met de moderne technieken is het voor de nieuwsbriefabonnee een koud kunstje om, al is het in de verste oorden, de nieuwsbrief te lezen. Gelukkig hoeft niemand deze editie te missen.

Is het de moeite waard om onder een palmboom, of thuis in de luie stoel, gezeten even de tijd te nemen om te lezen wat de redactie aan leesvoer aanbiedt?  Wij denken van wel. Zo bieden we hoofdstuk 19 van de cursus Access, en hoofdstuk 9 van de fotografiecursus. Beide cursussen worden geschreven door (zoals je wellicht weet) OctaFish. Verder, om maar een greep te doen, lees je over het nieuwe design van iOS 7, en een artikel over UEFI in de praktijk. Nou ja, we serveren een elftal artikelen die stuk voor stuk de moeite waard zijn.

Last but not least begroeten wij een nieuwe redacteur, K1pje. Als redactie hopen wij op een goede samenwerking, maar dat gaat ongetwijfeld lukken. Van harte welkom K1pje.

Namens de redactie veel leesplezier en, als dat nog voor je in het vat zit, een plezierige vakantie gewenst.

Cursus Access - Hoofdstuk 19

Auteur: OctaFish

Office Automation

Office gebruikers werken meestal binnen één programma, om de simpele reden dat het gekozen programma prima voldoet aan de eisen die de gebruiker op dat moment aan zijn gereedschap stelt. Zo voldoet Word uitstekend als je een brief wilt maken, en is Excel uitstekend in grafieken. Voor een eenvoudige tabel kun je ook best uit de voeten met Word, maar gaat het om een adressenbestand van een paar honderd adressen, dan zul je dat niet zo snel in Word doen, maar eerder naar Excel stappen. En gaat het om een adressenbestand voor een vereniging van een paar duizend leden, dan kun je misschien beter overstappen naar Access. Kortom: net zoals een timmerman, grijp je voor je werkzaamheden naar het juiste gereedschap.

Soms echter is het handiger om de verschillende pakketten te combineren, en zo het eindresultaat te optimaliseren. Je kunt bijvoorbeeld in Access prima rapporten maken voor facturen, maar het aanpassen van de gegenereerde factuur is nog niet zo eenvoudig. Om te beginnen ligt het Access rapport redelijk vast qua lay-out. Wil je dat veranderen, of wil je tekst toevoegen, dan moet je daar behoorlijk wat werk voor verzetten. Het rapport exporteren naar Word is dan eigenlijk geen optie, omdat de opmaak van geconverteerde rapport doorgaans niet bruikbaar is: je factuur kun je dan eigenlijk van voren af aan opnieuw opmaken.

Zou je een factuur in Word maken, dan is het aanpassen veel simpeler, omdat Word nu eenmaal is gebouwd als tekstverwerker. Maar het samenvoegen van de gegevens is dan weer een groot probleem.

Je zou dus voor het genereren van de factuur Access willen gebruiken, omdat je dan alle factuurgegevens netjes kunt verzamelen, maar voor het opmaken van de factuur verder willen werken in Word. Gelukkig kan dit in de Office: het proces dat we hierbij gebruiken noemen we automation. Je zult in het proces meestal wel het e.e.a. moeten programmeren, omdat de standaard functionaliteiten van de gebruikte programma’s nu eenmaal te kort schiet voor de wat ingewikkelder vormen van samenwerking.

In dit hoofdstuk gaan we een rapport maken in Word dat wordt opgebouwd met een Excel Samenvoegbestand dat is gegenereerd door Access. Het Excel bestand komt uit een query die records van een op te geven aantal dagen bevat, en bevat voor elk Word document andere gegevens (op basis van een klant). De documenten die we gaan genereren worden opgeslagen onder de naam van de klant; we moeten die naam dus genereren in het proces.

Het gebruikte voorbeeld kan vermoedelijk ook wel op een simpelere manier bereikt worden, maar het gaat er nu om dat de verschillende technieken gedemonstreerd worden; de praktische toepassingen ga je uiteraard zelf verzinnen!

De oefening maakt gebruik van een aantal gegevensbronnen:

• Access: tabel tUitleveren
• Word: Samenvoegbestand Merge.doc
• Excel bestand UitleverMerge

De tabel in Access wordt automatisch aangemaakt in de procedure, dus die hoef je niet zelf aan te maken. Het Word bestand is een samenvoegbestand dat de gegevens uit het Excel bestand haalt. Beide bestanden moeten dus bestaan, en voor de beste werking zou je het Word bestand al een keer met de hand moeten samenvoegen, zodat je de gegevens op de juiste plaats kunt zetten. Als de koppeling eenmaal bestaat, kan het Excel bestand probleemloos worden overschreven, en dat is dan ook precies wat we gaan doen.

Zoals je ondertussen gewend bent, breken we de code weer in hapklare brokken, en bekijken we elk stuk op zijn relevante werking. Allereerst krijgt de functie een naam, en beginnen we met het vastleggen van de variabelen die we gaan gebruiken.

Private Function BedrijfMail()

Dim aWord As Object, oWord As Word.Document

Dim strPad as String, strMergePad As String, strMergeDoc As String

Dim rst As ADODB.Recordset

Dim qTmp As QueryDef

Dim strVP As Variant, temp as Variant

Dim strSQL as String, sBedrijf As String

strPad = CurrentProject.Path & "Dagelijks"            'Pad voor uitleveringen

strMergePad = CurrentProject.Path & "Merge"           'Document voor emailmerge

strMergeDoc = strMergePad & "Merge.doc"

strSQL = "Select * From tUitleveren"

Nu de variabelen zijn gedefinieerd en gevuld, kunnen we aan de slag. De tabel [tUitleveren] bevat de records die we gaan gebruiken voor het Word rapport. Die tabel moet eerst gemaakt worden. We gebruiken een aparte tabel voor de export, en niet een query (wat op zich prima zou kunnen) maar omdat we een samenvoeging gaan maken waarbij de bedrijfsnaam onderdeel is van de rapportnaam, moeten we er zeker van zijn dat de bedrijfsnaam een geldige bestandsnaam gaat opleveren. Een bedrijf als Octa/Foto gaat niet werken, omdat een /-teken niet is toegestaan in een bestandsnaam. We moeten de bedrijfsnamen dus checken, en zonodig aanpassen. Dat wil je uiteraard niet doen in de hoofdtabellen, maar een tijdelijke tabel is daar prima geschikt voor.

If WeekDay(date, vbMonday) = 1 Or WeekDay(date, vbMonday) = 2 Then iAantal 
= 4 Else iAantal = 2

On Error GoTo Stoppen

iAantalDagen = InputBox("Hoeveel dagen geleden?", "Contactdatum", iAantal)

On Error GoTo 0

DoCmd.Echo False, "Eerst de uitlevertabel maken..."

DoCmd.SetWarnings False

On Error Resume Next

CurrentDb.TableDefs.Delete ("tUitleveren")

strSQL = "SELECT qWordMerge.* INTO tUitleveren FROM qWordMerge " & vbCrLf _

& "WHERE (CONTACTDATUM = Date()-" & iAantalDagen);"

DoCmd.RunSQL strSQL

DoCmd.SetWarnings True 

De tabel [tUitleveren] wordt eerst verwijderd; we gaan hem namelijk opnieuw aanmaken. Meestal maak ik een tijdelijke tabel leeg, en vul ik hem met de nieuwe waarden. De reden daarvoor is dat de lay-out van de tabel dan bewaard blijft. In dit geval is dat niet echt nodig, omdat we verder met de tabel weinig doen. Dus vervangen we de tabel.
De query qWordMerge is een query die de gegevens ophaalt die we nodig hebben voor de samenvoeging. Hij bevat de volgende velden:

Id, pid, bedrijfsnr, bedrijfsnaam, straat, huisnr, huisnr_toev, postcode, plaats, 
telefoon, bik, bik_omschrijving, kwp, klasse, geslacht, voorletters, tussenvoegsels, 
achternaam, functie, email, contactdatum, adviseur, afspraakdatum

De hoofdtabel wordt gefilterd op basis van een datumfilter. Dat filter (iAantalDagen) kijkt naar de dag van de week; het heeft weinig zin om op Maandag de records van één dag terug te nemen, want op Zondag zal er weinig gewerkt zijn. Dus op Maandag zul je de records van Vrijdag willen leveren. Al de bovenstaande velden vind je straks dus ook terug in de tabel [tUitleveren].

strSQL = "Select * From tUitleveren" 

Set rst = New Recordset

rst.Open strSQL, CurrentProject.Connection, adOpenKeyset, adLockOptimistic

strVP = rst.GetRows

De recordset wordt geopend, en ingelezen in de Array variabele strVP. Deze variabele is niet als zodanig gedefinieerd, (dan zou hij er zo uit hebben gezien: Dim strVP() As Variant) maar omdat een variant geen vaste dimensies heeft, kunnen we de variabele vullen met een recordset. Daarbij wordt de matrix ingesteld op het aantal rijen en velden.

Opmerking: een recordset kan veel groter zijn dan er in een matrix variabele past. In dat geval wordt de recordset dus niet volledig gebruikt. Controleer dus of de matrix wel goed gevuld wordt!

In  de procedure kijken we eerst of er records in de recordset zitten, anders heeft de procedure weinig zin.

If rst.RecordCount > 0 Then

    strFileTxT = strMergePad & "UitleverMerge.xls"

    For i = LBound(strVP) To UBound(strVP)

        sBedrijf = strVP(3, i) 

        GoSub BedrijfCheck

        strVP(3, i) = Trim(sBedrijf)

        strUitgeleverd = Trim(strVP(3, i)) & " - Afspraken " & Date & ".doc"

        temp = Dir(strPad & strUitgeleverd)

De lus gebruikt de array strVP die is gevuld met de recordset. LBound(strVP) geeft het eerste recordnummer aan, en  UBound(strVP) het laatste record. Zoals je uit de velden uit de query qWordMerge kunt zien, bevat het vierde veld de bedrijfsnaam strVP(3, i)), en die zetten we voor elke uitlevering in een stringvariabele (strUitgeleverd). In de subroutine BedrijfCheck wordt de juiste syntax voor de bedrijfsnaam gecontroleerd. Vervolgens kijken we of het bestand al bestaat of niet.

If strUitgeleverd <> temp Then

 strSQL = "SELECT * FROM tUitleveren WHERE [ID] =" & strVP(0, i)

   CurrentDb.QueryDefs.Delete ("qUitleverMerge")

    Set qTmp = CurrentDb.CreateQueryDef("qUitleverMerge", strSQL)

Voor de query qUitleverMerge geldt hetzelfde als voor de tabel tUitleveren: we zouden de SQL ervan kunnen vervangen door de nieuwe SQL. Omdat de query verder niet gebruikt wordt, en om te voorkomen dat er een check moet worden ingebouwd op het aanwezig zijn van de query, gebruiken we de iets bottere methode van het weggooien van de query, en maken we hem elke keer opnieuw aan.

 On Error Resume Next

   Kill strFileTxT

    Err.Clear

     On Error GoTo 0

   DoCmd.TransferSpreadsheet acExport, acSpreadsheetTypeExcel9, 
   "tUitleverMerge", strMergePad & "UitleverMerge.xls"

Met Kill wordt het oude bestand verwijderd, en daarna gebruiken we TransferSpreadsheet om de tabel tUitleverMerge te exporteren naar het bestand UitleverMerge.xls. Dit wordt, zoals je vast nog weet, gebruikt in de Samenvoeging met Word. En wordt steeds opnieuw vervangen.

Set aWord = CreateObject("Word.Application")

  Set oWord = aWord.Documents.Open(strMergeDoc)

Vervolgens wordt een Word sessie gestart, en in die sessie wordt het Mergedocument geopend. Dit document is zoals gezegd al helemaal voorbereid op samenvoegen met het Excel bestand, dus we hebben daar verder weinig omkijken naar. Het samenvoegen kunnen we dus gelijk opstarten.

On Error Resume Next

            With oWord.MailMerge

                .Destination = wdSendToNewDocument

                .Execute

            End With

Dat doen we met Word commando’s zoals MailMerge en wdSendToNewDocument.

 'Bestand opslaan

            strUitgeleverd = strPad & Trim(strVP(3, i)) & " - Afspraken " & Date & ".doc"

            oWord.Application.ActiveDocument.SaveAs (strPad & strUitgeleverd)

            oWord.Application.ActiveDocument.Close

            oWord.Close (wdDoNotSaveChanges)

            Set oWord = Nothing

            aWord.Application.Quit

        End If

        Next

    End If

En we eindigen de Word sessie met het opslaan van het samengevoegde document.
Hier wordt de specifieke bestandsnaam afgeleid van de klantnaam die we hebben
gehaald uit de matrixvariabele. Daarna kan het document, en de Word sessie worden
gesloten.

rst.Close

Set rst = Nothing

Set db = Nothing

Set aWord = Nothing

DoCmd.Echo True

On Error Resume Next

aWord.Quit

Set aWord = Nothing

Exit Function

'==========================================================

Er is nog wel enige tijdwinst te halen als je één Word sessie start, en die open laat staan gedurende het mergen van de verschillende records. Toen ik deze procedure maakte kwam het een enkele keer voor dat er een sessie open bleef staan, en er een tweede sessie bij werd geopend. Met allerlei problemen (dialoogvensters waarop geklikt moet worden) tot gevolg. Voor de zekerheid wordt de Word sessie nu steeds afgesloten, en wordt er steeds een nieuwe geopend. Dat levert een klein beetje tijdverlies op, maar niet overdreven veel, was de ervaring.

'Hieronder staan de subroutine BedrijfCheck die boven in de code worden aangesproken. Deze routine controleert de bedrijfsnaam op ongeldige tekens, en vervangt die door aanhalingstekens.

'--------------------------------------------------------------------------

BedrijfCheck:
'routine die controleert of de bedrijfsnaam geschikt is als bestandsnaam.
'Zo niet, dan wordt de Bedrijfsnaam geschoond van niet-toegestane tekens.
  'als er een " (=Chr(34)) in de naam voorkomt, vervangen door '(=Chr(39))
  If InStr(1, sBedrijf, Chr(34)) > 0 Then sBedrijf = Replace(sBedrijf, Chr(34), Chr(39), 1)
  'als er een  (=Chr(92)) in de naam voorkomt, vervangen door '-')
  If InStr(1, sBedrijf, Chr(92)) > 0 Then sBedrijf = Replace(sBedrijf, Chr(92), "-", 1)
  'als er een / (=Chr(47)) in de naam voorkomt, vervangen door '-')
  If InStr(1, sBedrijf, Chr(47)) > 0 Then sBedrijf = Replace(sBedrijf, Chr(47), "-", 1)
  'als er een > (=Chr(62)) in de naam voorkomt, vervangen door ')
  If InStr(1, sBedrijf, Chr(62)) > 0 Then sBedrijf = Replace(sBedrijf, Chr(62), Chr(39), 1)
  'als er een < (=Chr(60)) in de naam voorkomt, vervangen door ')
  If InStr(1, sBedrijf, Chr(60)) > 0 Then sBedrijf = Replace(sBedrijf, Chr(60), Chr(39), 1)
  'als er een * (=Chr(42)) in de naam voorkomt, vervangen door ')
  If InStr(1, sBedrijf, Chr(42)) > 0 Then sBedrijf = Replace(sBedrijf, Chr(42), Chr(39), 1)
  'als er een ? (=Chr(63)) in de naam voorkomt, vervangen door ')
  If InStr(1, sBedrijf, Chr(63)) > 0 Then sBedrijf = Replace(sBedrijf, Chr(63), Chr(39), 1)
  'als er een | (=Chr(124)) in de naam voorkomt, vervangen door ')
  If InStr(1, sBedrijf, Chr(124)) > 0 Then sBedrijf = Replace(sBedrijf, Chr(124), Chr(39), 1)
  'als laatste de eventuele dubbele '' vervangen door ')
  sBedrijf = Replace(sBedrijf, Chr(39) & Chr(39), Chr(39), 1)
  'als er een : (=Chr(58)) in de naam voorkomt, vervangen door '.')
  If InStr(1, sBedrijf, Chr(58)) > 0 Then sBedrijf = Replace(sBedrijf, Chr(58), ".", 1)
  'als er een ; (=Chr(59)) in de naam voorkomt, vervangen door '.')
  If InStr(1, sBedrijf, Chr(59)) > 0 Then sBedrijf = Replace(sBedrijf, Chr(59), ".", 1)
  'en de eventuele dubbele .. vervangen door .)
  sBedrijf = Replace(sBedrijf, "..", ".", 1)
Return 

'--------------------------------------------------------------------------

TijdLoop:
    'Om te voorkomen dat de programmatuur zich verslikt, 
      een kleine pauze van 1 seconde...
    Start = 0
    Start = Timer    ' Aanvangstijd instellen.
    Do While Timer < Start + 1
        DoEvents    ' Overdragen aan andere processen.
    Loop
Return

De subroutine bevat aardig wat regels, maar er zijn ook nogal wat tekens die niet mogen in een bestandsnaam. En als je een bestandsnaam automatisch wilt genereren, dan wil je natuurlijk voorkomen dat de procedure vastloopt omdat er een verkeerde bestandsnaam tussen zit.

De laatste subroutine (TijdLoop) kun je gebruiken om een pauze in te bouwen, als de procedure bijvoorbeeld de handelingen te snel achter elkaar uitvoert waardoor een volgende stap niet goed kan worden gestart. Denk bijvoorbeeld aan het exporteren van het Excel bestand, terwijl tegelijkertijd Word al wordt geopend. Je kunt geen bestand vervangen als dat al in een ander pakket is geopend, dus om te voorkomen dat Word te vroeg opstart, zorg je er voor dat het opslaan van het Excel bestand voldoende tijd krijgt.

Samenvatting

In deze oefening worden verschillende Office bestanden gebruikt om een complex proces te automatiseren. Hierbij wordt vanuit Access een mailmerge in Word uitgevoerd, zonder dat de gebruikers zelf Word hoeft te openen. Andersom kan uiteraard ook: je kunt ook vanuit Word of Excel een automatisering in Access uitvoeren. Maar dat is voor een volgend hoofdstuk.

Het nieuwe topsegment van Intel

Auteur: K1pje

Zoals u mogelijk bekend is heeft processorfabrikant Intel vrij recentelijk een nieuwe generatie processors uitgebracht die de naam Haswell met zich mee draagt.Vooral de grafische prestaties hebben met deze serie een boost gekregen en het stroomverbruik is flink gereduceerd. Echter, deze processors zijn gericht op de gemiddelde gebruiker. Voor het topsegment heeft Intel een andere lijn lopen met een andere aansluiting. Voor deze andere aansluiting, socket 2011 genaamd, wordt verwacht dat er in september een nieuwe generatie processors uitgebracht wordt. Een nieuwe serie voor enthousiastelingen die niets anders willen dan de hoogste prestaties op processorgebied! In dit artikel is dan ook kort stilgestaan bij wat deze ‘nieuwe’ generatie processors gaat betekenen.

Ivy Bridge E-processors

Deze nieuwe generatie ‘extreme’ processoren zal bekend komen te staan onder de naam Ivy Bridge E, waarbij de E uiteraard voor Extreme staat. Deze generatie zal de huidige Sandy Bridge E processors aflossen. Mensen met iets meer kennis van processoren zal de naam Ivy Bridge bekend in de oren kunnen klinken. Ivy Bridge zonder de toevoeging van de E bevat een reeks processors die al vanaf kwartaal 2 in 2012 uitgekomen op de markt zijn. Echter richt deze serie zich maximaal tot ‘premium performance’ en deze serie is inmiddels afgelost door de Haswell generatie. Waarom dan toch de naam van Ivy Bridge E? De gebruikte technologie en kennis, gebruikt voor deze krachtige processors, stamt nog van de vorige generatie!

Intel Roadmap voor 2013

Prestaties van processors gaan bij elke nieuwe generatie flink omhoog. De vraag is of deze nieuwe processoren wel gerechtvaardigd zijn tegenover de huidige Haswell generatie. De technologie loopt feitelijk meer dan een stap achter. De Ivy Bridge E generatie moet daarom schermen met andere eigenschappen: 48 PCI-express lanes en een vierkanaals geheugencontroller tegenover slechts 24 PCI-express lanes en een tweekanaals geheugencontroller bij Haswell. Tevens komen er in de Ivy Bridge E serie processors uit met vier of zes rekenkernen, terwijl dit bij er bij Haswell maximaal vier zijn. Dit moet uiteraard leiden tot de maximale ruwe rekenkracht gecombineerd met snelle communicatie tussen insteekkaarten en maximale geheugenprestaties.

Benchmarks om de prestaties te staven zijn nog niet volop beschikbaar alhoewel deze wel langzaam gepubliceerd worden. Voor zover beschikbaar laten deze benchmarks zien dat de prestaties ten opzichte van de vorige generatie extreme processors drie tot acht procent zijn toegenomen. Interessanter is het om de vergelijking te trekken met de niet-topsegment processors zoals te zien is in de benchmarks hieronder. Hier is te zien dat het wel degelijk kan lonen om een extreme processor te hebben, zeker in professioneel verband.

De in september uit te brengen processoren staan weergegeven in onderstaande tabel.

De prijzen van de processors in het topsegment zijn zoals gebruikelijk niet mals. Dit was ook het geval bij de vorige generatie, Sandy Bridge E, die tevens geschikt was voor socket 2011. De krachtigste processor zal naar verwachting een adviesprijs rond de 1000 dollar meekrijgen wat zich waarschijnlijk naar eenzelfde prijs in euro’s zal vertalen. Deze processors zullen dan ook enkel omarmt worden door de mensen met een dikke portemonnee danwel de mensen die deze rekenkracht nodig hebben voor professioneel gebruik.

Voor jullie gelezen... (Ubuntu)

Auteur: femke98

Artikel 1: Nieuwe aftelklok op de Ubuntu-website

	Er deden al wilde speculaties de ronde over wat het eventueel kon zijn, maar nu blijkt dat het een aankondiging is geweest voor de eerste Ubuntu smartphone, de Ubuntu Edge. Canonical had voor de lancering van de countdown de domeinnaam voor de Ubuntu Edge geregistreerd.
Canonical heeft de teller dus op 22 juli weggehaald maar had wel foto's op de server geplaatst van wat Ubuntu Edge is/was. De foto's zijn echter van de server gehaald door Canonical. Toch zijn er een paar foto's van het uiteindelijke uiterlijk van de Ubuntu Edge Phone uitgelekt. Jullie kunnen er nu ook van meegenieten:

Canonical heeft bevestigd dat 1 augustus de datum is waarop hun eerste officiële product gepland staat, maar dat de uiteindelijke lancering op een latere datum zal geschieden. Het is dus onbekend wanneer deze smartphone daadwerkelijk te koop zal zijn.

Het zal interessant zijn om te weten wat de specificaties van de Ubuntu Edge zullen zijn en hoe, waarom en met wie Canonical er toe gekomen is om voor de productie van deze telefoon te gaan. Tot nu toe zijn alle testen op de Ubuntu phone/tablets uitgevoerd op willekeurige ondersteunde hardware zoals de Google Nexus apparaten die Android als standaard hebben.

Artikel 2: Ubuntu Forums gehackt

Het forum van Ubuntu is gehackt. Het is aanvallers gelukt de gegevens van meer dan 1,8 miljoen gebruikers te verkrijgen, waaronder wachtwoorden en e-mailadressen.

Op zaterdag werden de Ubuntu-forums met de neus op de feiten gedrukt: er verscheen een plaatje met een verwijzing naar de Twitter-account @Sputn1k_ en daaronder de tekst "you dun goofed".

Het gaat om gebruikersnamen, waarschijnlijk gehashte wachtwoorden en e-mailadressen van alle gebruikers. Ubuntu Forums werd in 2004 opgericht en is het officiële Ubuntu-forum. Sinds 2007 wordt het door Ubuntu-maker Canonical gerund.

Volgens Canonical waren de wachtwoorden niet in platte tekst opgeslagen. Op welke manier de wachtwoorden dan wel werden bewaard laat de Ubuntu-maker niet weten. Gebruikers krijgen van Canonical het advies om, als ze hetzelfde wachtwoord en/of gebruikersnaam voor Ubuntu Forums ook op andere plekken gebruiken, ze daar te wijzigen. Het laat ook weten dat andere diensten van Canonical, zoals Ubuntu One en Launchpad, niet zijn getroffen door de aanval.

Volgens een anonieme bron zou er een oude versie van vBulletin draaien waarbij het admin panel niet beschermd zou zijn.

Het forum is op dit moment vanwege onderhoud uit de lucht gehaald. Het onderzoek naar de hack loopt nog.

(bron https://www.security.nl)

Ubuntu-NL is niet gehackt, deze staat op zich. Dit forum draait andere forumsoftware, dus zij lopen niet hetzelfde risico. Het is natuurlijk wel mogelijk dat er ook een lek zit in hun forumsoftware, maar dat is dan nog bij niemand bekend. Verder installeren zij geen onbekende uitbreidingen op het forum en houden ze de veiligheidsupdates bij. Het team achter het Nederlandse Ubuntu forum doet er dus alles aan om het veilig te houden.

Edit: Op security is een artikel verschenen waarin staat dat een admin van SMF-software niet superveilig bezig was. Het gaat dus niet om een lek in SMF-software, maar om een hack van een admin-account. Hierdoor kregen de aanvallers toegang tot de database en website, aldus de ontwikkelaars van SMF.

Misschien leuk te vertellen is dat ook de website van Apple is gehackt. Nu de site van Windows nog en zijn we compleet.

Het hele artikel over Apple kan je hier lezen. https://tweakers.net

iOS 7: Nieuw design met dezelfde insteek

Auteur: Sevo

Elk jaar komt Apple met een nieuwe lijn aan nieuwe producten. En dat is in 2013 niet anders, want men verwacht dit najaar nog de iPhone 5S en een nieuwe iPad. Hoewel beide nog niet bevestigd zijn, heeft Apple wel bekend gemaakt dat het huidige systeem iPhone Operating System (iOS) een grote update krijgt. Sterker nog, het bedrijf heeft een tijdje geleden al een presentatie gegeven. Maar wat is er nou precies veranderd of verbeterd?

Je kunt gerust stellen dat iOS van top tot teen veranderd is. Elke app is totaal vernieuwd maar toch zal je de vertrouwde navigatie die je gewend bent snel herkennen.

Dynamisch

Apple voegt een paar mooie effecten toe waaronder het parallaxeffect. Dit effect zorgt ervoor dat de icoontjes en de achtergrond mee bewegen met de stand van je iPhone of iPad.

Dus …

Het ontwerpersteam van Apple zet een goede stap in de juiste richting. Het gemak en overzicht blijft zoals het is, maar dan in een compleet nieuwe skin. Er zijn uiteraard meer verbeteringen en veranderingen, maar misschien moeten we wachten tot de uiteindelijke versie van het systeem die deze herfst uitgegeven wordt.

Welk ZIP-programma moet ik gebruiken?

Auteur: Fab300

Er zijn veel verschillende programma’s om een gecomprimeerd bestand (zoals een zip bestand) te maken of uit te pakken. Er zijn er zelfs zo veel, dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Sinds Windows XP is de optie ‘gecomprimeerde map aanmaken’ opgenomen in Windows, wat simpelweg het maken van een zip-bestand is. Maar ook zijn er  programma's als WinRar, en 7-Zip, en PKZip...

De voordelen van externe programma’s ten opzichte van het standaard Windows "gecomprimeerde map"-bestand is dat ze meerdere bestandsformaten ondersteunen. Nu zal je je afvragen wat hier het nut van is, want Windows comprimeert bestanden prima. Maar bestanden die je met een extern programma zipt, worden vaak beter gecomprimeerd. Hoewel zip-bestanden altijd uit te pakken zijn onder Windows is het ook in dat opzicht handiger om daar een extern programma voor te gebruiken. Maar wat is nou eigenlijk het beste comprimeer-programma? Deze vraag is niet eenvoudig te beantwoorden. De bekendste programma’s zijn WinRar en 7-ZIP. Daarnaast zijn er nog onder andere WinZip, PeaZip, PKZIP, PowerArchiver, IZArc, File Roller, Ark en Xarchiver. We behandelen nu vier van deze programma’s.

Per programma geef ik een paar mogelijkheden en doe ik een snelheidstest: ik pak drie keer twaalf bestanden van in totaal 24MB in (in een archief) en daar neem ik de gemiddelde tijd van. Daarna pak ik die bestanden drie keer uit en ook daar neem ik de gemiddelde tijd van.

WinRar

WinRar is officieel een shareware-programma, het is gratis te gebruiken zonder limitatie. Je moet alleen 40 dagen na de installatie een licentie aanschaffen. Hoewel? Momenteel kun je de evaluatieversie van WinRar “eeuwig” gebruiken. Na 40 dagen zegt WinRar dat je een licentie moet aanschaffen, maar als je de boodschap weg klikt dan werkt het programma nog steeds.

WinRar “zipt” bestanden naar het zip- en rar-formaat en het kan talloze andere bestanden in- en uitpakken. Met een rechtermuisklik op een bestand kun je het bestand in- of uitpakken. Bovendien kun je ook meerdere bestanden selecteren en daar één archief bestand van maken. Handig voor als je een aantal bestanden tegelijk wilt versturen. WinRar heeft de beschikking over een handige bestandsbeheerder van waaruit je op een overzichtelijke manier kan werken.

WinRar kan dus met een groot aantal compressieformaten overweg, waaronder het veelgebruikte zip- en het eigen rar-formaat. Het rar-formaat wordt vaak gebruikt door uploaders op peer-to-peer-netwerken, omdat je een rar-archief kunt splitsen in deelbestanden.

Heb je heel grote bestanden ook nadat ze zijn ingepakt? Dan biedt WinRar in het scherm Archiefnaam en Parameters de optie om het archiefbestand in stukken te hakken (splitsen). De verschillende deelbestanden die ontstaan, kun je daarna eventueel apart van elkaar verzenden of op verschillende cd’s of dvd’s branden.

Nog even het volgende: onder Archief opsplitsen kun je zelf een waarde typen (zeg 100) en darachter selecteer je dan B, KB, MB of GB. Zo houd je de regie geheel in eigen hand.

Je kunt kiezen uit de opties sneller zippen of, voor kleinere bestanden, beste manier. In de test heb ik gekozen voor Snelste en Beste.

7-ZIP

Ook 7-Zip heeft de beschikking over een handige bestandsbeheerder. Verder heeft dit programma ongeveer dezelfde mogelijkheden als WinRar, uitgezonderd het splitsen van bestanden.

WinZip

Dit programma is shareware, maar de trial is gratis en het programma is gratis te downloaden als je een enquête invult. Ik heb de trial gedownload. Dit programma gaf niet, zoals bij WinRar, een lijstje met bestandsformaten die standaard gekoppeld kunnen worden, maar zette alle pictogrammen in die van Winzip. Al mijn gecomprimeerde bestanden krijgen na de installatie een WinZip-pictogram. WinZip kan verder .zip en .zipx formaten aanmaken. Het pakt redelijk veel formaten uit, maar minder dan 7-Zip en WinRar. Als je bestanden in- of uitpakt, krijg je wel eerst het hele programma te zien in plaats van een schermpje.

PeaZip

Conclusie

Eigenlijk verschillen de programma’s slechts in mogelijkheden en bestandsformaten. Wil je een simpel programma dat alles kan in- en uitpakken, dan heb je aan WinRar genoeg. Wil je meer mogelijkheden en bestandsformaten, dan heb je meer aan 7-Zip. Is het niet erg dat het inpakken iets langer duurt, als je er een kleiner bestand aan overhoudt en wil je in alle extenties in kunnen pakken, dan moet je bij PeaZip zijn.

Helpmij.nl prijsvraag augustus. Met weer een prachtige prijs!

Auteur: Helpmij.nl

Ook in augustus is er weer een prachtige prijs te winnen met onze prijsvraag, doe dus (weer) mee!

Stuur een e-mail met het juiste antwoord op de onderstaande drie vragen vóór 31-8-2013 naar wedstrijd@helpmij.nl en maak kans op deze prachtige Canon Selphy CP810 portable fotoprinter! Met de SELPHY CP810 is het supereenvoudig om foto's om te toveren tot prachtige prints die lang mooi blijven. Hij is klein, stijlvol en draagbaar, bevat een kantelbaar LCD-scherm en print overal in minder dan één minuut. Bovendien ontvangt de winnaar een licentie voor Nod32 antivirus software van ESET Kan deze Canon dubbelzijdig printen? Maakt deze Canon gebruik van pictbridge? Wie is de hoofdmoderator van Helpmij.nl Succes!

De prijzen worden aangeboden door:

De prijswinnaar van onze juliprijsvraag:

De prijswinnaar van de maand juli is Mevr. R.A.Vreeken.Zij ontvangt de super handige Garmin Dakota 10 GPS!  Bovendien ontvangt de winnaar een licentie voor Nod32 antivirus software van ESET. Gefeliciteerd!

*Bestuur en wedstrijdcommissie zijn uitgesloten van deelname!

*De winnaar van de augustusprijsvraag wordt bekend gemaakt in de september editie van onze nieuwsbrief.

UEFI in de praktijk

Auteur: Rickvi

In het vorige artikel hebben we kunnen lezen over het verschil tussen het oude BIOS en nieuwe UEFI.

Wat betekend dat nu in de praktijk, wat zijn nu precies de voordelen, en ook nadelen, hoe ga je met partities om.

In het vorige artikel werd al uitgelegd dat er 4 belangrijke voordelen zijn bij een UEFI systeem.

• Een snellere opstarttijd omdat alle apparaten door UEFI worden ingeladen, en dat dus niet meer aan het besturingssysteem wordt overgelaten zoals bij oude BIOS systemen.
• Grotere veiligheid wat betreft de bescherming van de bootsector, omdat er een backup-bootsector gemaakt word.
• De harde schijf kan meer dan 4 partities bevatten, 128 om precies te zijn.
• Het systeem kan opstarten van een HDD groter dan 2,2Tb

Waar lopen mensen tegenaan als ze met een UEFI systeem te maken hebben.

Er zijn mensen die moeilijk kunnen wennen aan Windows 8, dat heeft te maken met de veranderde UI ( User Interface ) of in het Nederlands ‘uiterlijk’, en heeft ook te maken met nieuwere stuurprogramma’s voor diverse apparaten die soms vreemde verschijnselen kunnen veroorzaken, zoals zwarte schermen, uit slaapstand niet wakker worden en dergelijke Deze stuurprogramma’s zullen in de loop der tijd wel verbeterd worden, aangezien UEFI nog steeds in ontwikkeling is. Om deze redenen zou het kunnen dat een gebruiker liever wil terugkeren naar bijvoorbeeld Windows 7. Windows 7 installatie DVD’s zijn standaard niet UEFI opstartbaar, dus gewoon de DVD in de DVD-ROM werkt niet.

WINDOWS 7 UEFI OPSTARTBAAR MAKEN

Wat is er nodig om Windows 7  UEFI opstartbaar te maken?

• De systeemeisen moeten voldoende zijn om Windows 7 te kunnen draaien.
• De Windows 7 installatie dvd moet de 64Bits versie bevatten, 32Bits wordt niet ondersteunt.
• De UEFI versie moet v2.0+ zijn. Controleer dit bij de fabrikant van het moederboard.
• Een lege, niet gepartitioneerde harde schijf. (Dit kan ook tijdens de installatie gedaan worden)

Om praktische redenen kan er het best gebruik worden gemaakt van een usb-stick die minimaal 4Gb groot moet zijn.

• Formatteer de usb-stick in FAT32.
• Kopieer de gehele inhoud van de installatie DVD naar de usb-stick.

Open de usb-stick waar alle bestanden en mappen zichtbaar zijn. (plaatje 1)

• Ga dan naar de map “EFI”, en vervolgens “Microsoft”, dan zou er een mapje moeten zijn genaamd “BOOT”.(plaatje 2)

• Kopieer de map “BOOT” naar de “EFI” map, dus één directory hoger.(plaatje 3)

• De map “EFI” zou nu de volgende structuur hebben, een map “BOOT” en een map “MICROSOFT”. (plaatje 4)

• Kopieer vanuit een Windows 7 64Bits installatie het bestand “bootmgfw.efi”, dit is te vinden in C:WindowsBootEfi, die is ook hier te downloaden. (plaatje 5)

• Kopieer het bestand “bootmgfw.efi” naar de map “EFI/BOOT” en wijzig de naam van het bestand in “bootx64.efi” (plaatje 6)

Als deze stappen doorlopen zijn, zou de usb-stick UEFI opstartbaar moeten zijn. Dit is eenvoudig te controleren, door in het UEFI de BOOT MODE op UEFI te laten staan, of in plaats van LEGACY BIOS, UEFI te selecteren. Op deze manier kan Windows 7 64Bits in UEFI modus, en gebruik makend van GPT partities, geïnstalleerd worden. Ook kan gebruik gemaakt worden van LEGACY BIOS, in dat geval wordt Windows 7 in de oude partitiestijl geïnstalleerd, te weten MBR, met NTFS gepartitioneerde schijven. Daartoe moet er in het BIOS (UEFI) twee wijzigingen worden aangebracht. Ten eerste moet de bootmodus omgezet worden naar LEGACY BIOS, op die manier gedraagt het UEFI systeem zich als een BIOS systeem, dus uitgebreide voorzieningen worden hiermee uitgeschakeld. Verder moet ook SECURE BOOT uitgezet worden, anders kan er geen ander boot apparaat worden geselecteerd, en zal het systeem willen opstarten van de harde schijf. Vervolgens kan systeem opstarten van bijvoorbeeld een normale installatie DVD, of een usb-stick die niet UEFI-opstartbaar is.

PARTITIONEREN

Partitioneren van GPT partities gaat eigenlijk hetzelfde als bij MBR partities. Er kan gebruik worden gemaakt van het interne schijfbeheer programma van Windows, schijfbeheer, ( START>UITVOEREN>”diskmgmt.msc”)  ,maar ook software van derden kan gebruikt worden. Veel partitioneer-software kan echter alleen gebruikt worden binnen de Windows omgeving. Mocht het voorkomen dat het systeem niet meer opstart vanwege een driver fout, of in het geval van een bootsector fout ( gebeurd zelden), biedt maar weinig software de mogelijkheid om een recovery te doen, of een opstartherstel. Het is dan ook raadzaam om binnen Windows een recovery cd te maken, die is UEFI opstartbaar als het systeem UEFI geïnstalleerd is, en bied mogelijkheden als systeem recovery, opstartherstel, geheugencontrole e.d, kortom, dezelfde functies als in eerdere versies van Windows die het zonder UEFI moeten doen.

Ikzelf heb niet de mogelijkheid om software van derden te testen, maar een lezer heeft gereageerd op het vorige artikel, met de mededeling dat Partition Wizard Free een goed alternatief is voor de standaard Windows Recovery CD, in UEFI systemen die GPT partities hebben. Deze software bied ook de mogelijkheid om GPT partities te converteren naar NTFS partities zónder data verlies, een voordeel ten opzichte van de standaard partitioneer software binnen Windows die deze mogelijkheid niet heeft.

Dan is er ook nog de mogelijkheid om dynamische schijven aan te maken, dit is overigens niet alleen aan UEFI systemen met GPT partities voorbehouden. Dit is een softwarematige aanpassing van het gedrag van de schijf. Zo is een dynamische schijf inherent beter beschermd tegen data corruptie, omdat er een backup gemaakt word met informatie over de data op de betreffende schijf, een database. U kunt er volumes mee creëren die verschillende fysieke schijven overspannen (spanned en striped volumes) en ook fout­tolerante volumes mogelijk maken (met name RAID1 en zelfs RAID5)

BACKUP MAKEN

Als u overweegt een ander besturingssysteem te installeren dan Windows 8 op een nieuw UEFI capabel systeem is het raadzaam om een backup te maken. Dit kan gewoon binnen de Windows omgeving, in CONFIGURATIESCHERM>Windows 7 Bestandsherstel. Er kan voor verschillende opties gekozen worden; U kunt een systeemkopie maken, die includeert alle partities die nodig zijn om Windows te laten functioneren ( inclusief recovery partities). U moet dan ook een systeem herstelschijf maken die automatisch UEFI opstartbaar is. Dus u heeft die specifieke herstelschijf nodig om de gemaakte backup weer terug te zetten. Daartoe dient u wel weer in het BIOS ( UEFI ) de bootmodus weer terug te zetten naar UEFI in plaats van LEGACY BIOS. Zodoende kan het UEFI opstarten van de herstelschijf, en zal de partitiestijl ( GPT ) ook herkend worden. Het systeem kan ook opstarten in LEGACY BIOS modus, maar dan zal het terugzetten van de systeemkopie mislukken.

DUAL BOOT systeem met een LINUX distro.

In het geval dat u naast een UEFI installatie van Windows 8 bijvoorbeeld een Linux distro (Ubuntu) wil gaan gebruiken, zijn er een aantal zaken waar u op voorbereid moet zijn.

Allereerst dient u ervoor te zorgen dat het besturingssysteem 64Bits is, 32 Bits word niet herkend. Als we even uitgaan van de Linux distro Ubuntu, dient u de jongste versie te nemen, vanaf versie 12.10 wordt UEFI Secure-boot ondersteund. Tijdens de installatie dient u een nieuwe partitie aan te maken, een zogenaamde EFI-partitie. Als u Ubuntu naast Windows 8 wil installeren, is er al een EFI partitie, die kan ook gebruikt worden om de bootloader van Ubuntu te installeren. Tijdens de installatie zal de bootloader automatisch worden aangepast, mits het Ubuntu installatie medium 64Bits is, en UEFI opstartbaar. Waarschijnlijk is er na de installatie van Ubuntu naast Windows 8 een boot-repair nodig. Wilt u dit in detail eens doorlezen, kunt u hier terecht.

CONCLUSIE

Heeft u een UEFI capabel systeem, dan kunt u gebruik maken van een snellere opstarttijd, betere beveiliging tegen rootkits, en de mogelijkheid om meer dan 4 partities (128 in GPT ) te kunnen gebruiken. Ook kunnen bij een niet-opstartbaar systeem (door bijvoorbeeld fouten in de bootsector, of een defect stuurprogramma) belangrijke bestanden toch gered worden. Door het aansluiten van een ethernetkabel op een UEFI systeem, kan er dankzij de UEFI firmware toegang worden geboden tot de harde schijf om zodoende bestanden terug te halen. Immers, de UEFI firmware laadt alle stuurprogramma’s voordat het besturingssysteem aan bod komt. De grootste en belangrijkste voordelen van een UEFI systeem zijn dus de veiligheid en snelheid.

Nadelen zijn er bijvoorbeeld bij een dual-boot systeem, waarbij installatie media moeten worden aangepast, en/of verschillende work-around’s moeten worden gevolgd. Zoals ook in het vorige artikel beschreven, het is nog niet bekend of Microsoft de mogelijkheid om SECURE BOOT in of uit te schakelen wil laten bestaan. Voorlopig blijft dit wel beschikbaar op Intel en Amd systemen, maar op bijvoorbeeld ARM gebaseerde systemen (tablets ed.) is die mogelijkheid er niet.

Cursus Fotografie - Hoofdstuk 9

Auteur: OctaFish

Het Licht

Fotograferen is letterlijk ‘schrijven met licht’. Niet alleen is het woord ‘fotograferen’ dus de letterlijke vertaling van het woord, ook in de meer overdrachtelijke zin gaat dit op. Schrijven kun je zien als een min of meer creatief proces dat is gebaseerd op een ambachtelijk proces, en dat is fotografie tenslotte ook. Tot nu toe hebben we het hoofdzakelijk over het gereedschap (zeg maar: de pen) gehad, maar in dit hoofdstuk gaan we het hebben over hetgeen we vóór de camera aantreffen: het licht. En al hebben we daar soms bar weinig invloed op, er is voldoende over te vertellen.

We hebben het al eerder gehad over het verschil tussen opvallend licht en gereflecteerd licht. Dat kwam dan voornamelijk ter sprake als we het over het meten van het licht hadden. Bij het fotograferen zelf maken we alleen gebruik van gereflecteerd licht. Licht dus dat gereflecteerd wordt door het onderwerp, en vervolgens op de frontlens van het objectief valt. Een enkele keer zal het voorkomen dat een brandende lamp of de zon in beeld komt, en in die gevallen heb je ook te maken met opvallend licht, (dat we dan invallend licht noemen) maar dat zal doorgaans niet het hoofddoel van de foto zijn.

Wat is licht?

De vraag die bij iedereen natuurlijk op de lippen ligt is: wat is licht eigenlijk? Dat is een vraag die niet zo makkelijk te beantwoorden is. Waar men het wel over eens is, is dat licht energie is. En dus warmte geeft. En energie is in staat om bepaalde krachten uit te oefenen. In het analoge tijdperk werd de energie van het licht bijvoorbeeld gebruikt om zilverhalogeniden te ‘breken’, waardoor ze ontwikkeld konden worden. Hoe meer licht op het zilver viel, hoe meer energie er voorhanden was voor dat sloopwerk, en hoe meer van het zilver dus werd ontwikkeld.  Een vergelijkbaar proces vind nu ook plaats op de sensor, al gaat die daarbij gelukkig niet kapot, met als voordeel dat een sensor meerdere keren gebruikt kan worden, en een fotofilm maar één keer.

Maar licht is ook straling. En elektromagnetische straling heeft weer een frequentie, en (zon)licht heeft een behoorlijk uitgebreid spectrum. De meeste (licht)straling is voor het menselijk oog dan ook niet te zien. Denk hierbij aan UV-‑straling, en Röntgenstraling. Lichtfrequenties hebben, zoals het hoort bij frequenties, een golflengte. En die golflengte loopt in het zichtbare spectrum strekt van omstreeks 380 nm (nanometer) (violet) tot zo’n 780 nm (rood). Kortom: licht is behoorlijk complexe materie, waar we gelukkig niet veel van hoeven te weten.

Daglicht (wat wij als wit licht ervaren) is een samengesteld licht van alle zichtbare kleuren in het zichtbare spectrum, die bij elkaar opgeteld wit licht opleveren. Alleen: die optelsom geeft niet altijd hetzelfde resultaat. De samenstelling van het licht wil nog wel eens variëren, afhankelijk van de tijd  van de dag, en dat betekent dus ook dat de resulterende kleur zelden hetzelfde is. Ons probleem is, dat ons oog daar weinig rekening mee houdt, en de hersenen keurig alles corrigeren, zodat wij ‘wit licht’ bijna altijd wel als wit licht waarnemen.

Licht is dus een vorm van energie die zich met lichtsnelheid in een rechte lijn verplaatst. Een lichtstraal kan geen hoek om. Een lichtstraal die in een hypothetisch oneindige ruimte het onderwerp mist, zal dat onderwerp nooit meer raken, en zal dus ook niet naar de camera kunnen reflecteren. In theorie zal de schaduwkant van het onderwerp nooit licht ontvangen en dus ook nooit licht kunnen reflecteren naar de camera: de schaduwkant blijft zwart (denk maar aan de achterkant van de maan).

In een afgesloten ruimte komt de straal echter altijd wel weer een keer terug na een aantal botsingen met de wanden, waarbij overigens wel energie verloren gaat. De straal verliest dus onderweg het een en ander van zijn sterkte, en verandert eventueel ook van kleur. Er valt echter wèl licht op de niet rechtstreeks verlichte kant. We krijgen wel degelijk beeld op de foto! De verhouding tussen verlichte partijen en schaduwpartijen bepaalt de plasticiteit van het beeld. Hoe hoger het contrast, hoe plastischer de afbeelding en hoe lager het contrast, hoe vlakker het plaatje. We bespreken dit nog verder in de paragraaf over de kwaliteit van het licht.

Wat is schaduw?

Licht bestaat bij de gratie van schaduw. Waar geen licht komt, heerst de schaduw. Doorgaans zie je een schaduw prima als op een voorwerp licht valt. Dat deel is een stuk lichter dan het deel waar geen licht op valt; bingo: daar is de schaduw! Schaduw en licht zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden in de fotografie. Een ruimte zonder licht heeft ofwel geen schaduw, ofwel heeft alleen maar schaduw. Take your pick!

Als je een onderwerp fotografeert bij een grijze wolkenlucht zal de weergave ervan niet half zo fraai zijn als wanneer de foto gemaakt wordt bij zonlicht. Licht geeft schaduwen, en schaduwen zorgen voor plasticiteit. De kwaliteit van het licht is daarom een belangrijke factor in een foto. Kortom: licht zonder schaduw levert doorgaans een heel vervelende foto op, maar een foto zonder licht is doorgaans ook geen pretje om naar te kijken.

Een tweede belangrijk aspect waar we het in de cursus al eerder over gehad hebben, is de hoeveelheid licht waarbij je fotografeert: die bepaalt tenslotte welke ISO-waarde en welke diafragma-sluitertijd combinatie je kunt gebruiken. Niet onbelangrijk is ook de kleurtemperatuur van het licht: zit er veel rood in het licht, of is het licht juist blauw? Wat doen we met groen TL-licht? Laten we de verschillende aspecten van ons licht eens bekijken.

Soorten licht

We kennen in de fotografie twee soorten licht: zonlicht en kunstlicht. Bij beiden kunnen we uiteraard fotograferen, maar met name de kleurenfotografie maakt een groot onderscheid tussen de twee lichtbronnen. Het blijkt namelijk nogal lastig om kunstlicht te maken dat dezelfde lichtkwaliteiten heeft als daglicht. Met name de kleur van kunstlicht wil nogal stevig afwijken van zonlicht.

Daarom zijn er voor analoge kleurenfotografie speciale kunstlichtfilms en daglichtfilms. Met digitale fotografie zijn we behoorlijk in het voordeel, zeker als we in RAW fotograferen, omdat we in RAW bestanden de kleurtemperatuur heel simpel aan kunnen passen. Zo kun je van een kunstlichtopname alsnog een daglicht foto maken zonder verlies van kwaliteit. In een JPG bestand is dat bijna niet mogelijk. Over de verschillende digitale formaten gaan we het later nog hebben.

Kleurtemperatuur

Ik heb het al eerder verkondigd: ons oog is een zeer onbetrouwbaar instrument. Niet alleen zien we bepaald niet scherp, we zijn ook niet in staat om kleuren goed uit elkaar te houden. Sterker nog: we hebben de neiging om kleuren te ‘vertalen’ naar kleuren die we verwachten te zien! We passen ons daarbij aan bij de lichtbron die op dat moment het hoofdlicht levert. Zodoende blijft een blauwe trui altijd een blauwe trui, waar we ook zijn, ongeacht de kleurtemperatuur van de lichtbron. Alleen als we tegelijk een andere lichtbron zien zijn we in staat om een klein kleurverschil te onderscheiden.

Om de kleur van het licht vast te stellen werken we met de zgn. Kleurtemperatuur, die in graden Kelvin wordt uitgedrukt. Daarbij volgt de schaal de regenboog, dus van Rood naar Blauw. Een paar voorbeeldjes:

De term ‘kleurtemperatuur’ duidt dus de kleurgevoeligheid aan van het licht waarmee we werken. Het heeft vooral invloed op de kleurenfotografie. Normaal gesproken bestaat al het licht uit een samensmelting van drie hoofdkleuren: rood, groen en blauw, en een drietal secundaire kleuren: geel, magenta (violet) en cyaan (turquoise). Deze 3 kleuren tezamen geven wit licht. Als je de samenstelling van dit licht echter verandert, en dus ook de verhouding waarin de 3 kleuren aanwezig zijn, gaan de andere kleuren overheersen en krijg je een kleurzweem.

Heel bekend is bijvoorbeeld het avondrood, waarin bijna geen blauw meer zit, zodat het rode licht overheerst. Alles wat je met dit licht fotografeert zal dan ook een sterke roodzweem hebben. Op een hele mistige dag overheerst het blauw in het licht, met als gevolg dat je foto’s een bepaalde blauwzweem hebben. Ook schaduwen (van de zon) hebben een stevige blauwzweem, die afkomstig is van de (blauwe) hemel.

Zonlicht

Het zonlicht is zoals hierboven al gezegd niet altijd van dezelfde kwaliteit; 's ochtends en in de vooravond heeft het zonlicht een heel andere kleur als midden op de dag. Ook op een bewolkte dag is de kleur anders.

Kunstlicht

Kunstlicht bestaat in verschillende vormen, zoals continue brandende lampen, spaar (t.l.) lampen en flitslampen. Een gloeilamp heeft een veel lagere lichtopbrengst dan een flitslamp. Ook is de kleurtemperatuur van flitslicht veel hoger, omdat het is bedoeld om op daglicht te lijken.

De sterkte van kunstlicht wordt uitgedrukt in het aantal Watts dat een lamp verbruikt. Hoe meer Watt, hoe meer licht. Fotolampen hebben vaak een vermogen van 500 Watt, filmlampen zijn vaak 1000 Watt. 500 Watt lijkt veel, maar is dat in de fotografie bepaald niet. Daarom worden er meestal meer (foto of film) lampen tegelijk gebruikt; niet alleen om een bepaalde sfeer te creëren, maar ook voor voldoende lichtniveau!

Correctiefilters

Om de kleurbalans van een foto op voorhand te corrigeren, bijvoorbeeld omdat je met diafilm werkt, heb je een keur aan correctiefilters waarmee de kleurbalans van de film kan worden aangepast aan de lichtomstandigheden. Deze filters zijn er niet alleen voor kunstlicht, maar ook voor correcties op het daglicht.

De filters zijn meestal zeer lichtgekleurd, omdat ze maar een klein gedeelte van het spectrum hoeven te corrigeren, maar op de films hebben ze een grote invloed! Om goed met correctiefilters te kunnen werken, is het bijna noodzakelijk om een kleurmeter te gebruiken. Alleen dan is het mogelijk om exact te bepalen welk filter je nodig hebt om een bewolkte dag toch een kleurig aanzien te geven. Het gebruik van correctiefilters valt dan ook een beetje buiten het bestek van deze cursus.

Wanneer moet je de kleurtemperatuur aanpassen?

Bepaalde afwijkingen worden door de meeste mensen getolereerd, om niet te zeggen: aangemoedigd. Zo zal niemand het in zijn hoofd halen om een mooie zonsondergang met een kunstlichtfilm te fotograferen om het rood weg te filteren en een neutrale kleurbalans te krijgen. We zijn gewend geraakt aan die (in feite volkomen verkeerde) knalrode foto’s; het is de norm geworden. Iets soortgelijks vinden we bij foto’s die we binnen bij het licht van gloeilampen maken: deze foto’s, die dus in wezen veel te oranje zijn, worden geassocieerd met gezellige, huiselijke warmte. Je ziet als het ware de open haard op de achtergrond branden. Niemand zal ze naar de fotograaf terugbrengen omdat ze verkeerd zijn afgedrukt. De fout is norm geworden. Gek genoeg geldt dat dan weer niet voor foto’s die je nu met spaarlampen maakt; de groene zweem die dat oplevert vindt bijna niemand aantrekkelijk. Hoezo gezellig?

Toch heeft het naar mijn idee wel degelijk zin hier op te letten. Door, in de analoge fotografie, ofwel de filmkeuze te veranderen, of door een filter op de camera te zetten, en zo een neutralere kleurbalans te creëren, haal je de weggedrukte kleuren weer naar boven en krijg je een kleurrijker plaatje. De foto wordt er een stuk levendiger van. In de digitale fotografie is dat dus allemaal een stuk makkelijker geworden, en daar kunnen we natuurlijk alleen maar blij mee zijn!

Lichtopbrengst

Elke lichtbron geeft licht, en de hoeveelheid (sterkte) ervan kunnen we meten. Met de lichtintensiteit geven we een maat voor de sterkte van het licht aan. Die sterkte wordt uitgedrukt in Candela, een maat die, zoals uit de naam al blijkt, is afgeleid van kaarslicht. Deze meeteenheid wordt in de fotografie echter niet gebruikt. Meer nut hebben we van de EI‑Waarde, de Exposure Index, of in het Nederlands de LichtWaarde (LW). Meting van de LW levert een genormaliseerde lichtwaarde, op basis waarvan je de belichtingstijd en diafragma kunt afleiden bij een gegeven ISO waarde. Lichtmeters zijn geijkt op de LW schaal. Ook de lichtmeter in de camera is daar op geijkt. Digitale camera’s werken niet meer met LW-bereiken, maar drukken de gevoeligheid uit in ISO waarden. Zo heeft de Canon 6D een ISO bereik van 100-25.600.

De lichtopbrengst van een lamp of flitser is sterk afhankelijk van de ruimte waarin deze gebruikt wordt. In een kleine ruimte met veel lichte wanden zal de nuttige lichtopbrengst hoger zijn dan in een met zwart beklede grote studio. Dat is niet het enige verschil: ook het karakter van het licht zal anders zijn. Dit heeft alles te maken met de reflectie van het licht.

Stralingsrichting

Bij zonlicht speelt de afstand van de lichtbron (de zon) tot het onderwerp geen rol; het maakt niet zoveel uit of je een meter dichter bij de zon gaat staan voor de hoeveelheid licht, maar bij kunstlichtbronnen is het helaas anders. Omdat een lamp meestal een vrij klein stralingsoppervlak heeft (bij gloeilampen is het vaak een heel klein pitje) speelt de stralingsrichting een heel belangrijke rol.

In principe is het zo, dat een kleine lichtbron zijn licht rondom uitstraalt. Dat betekent dat het gebied dat een lichtbron bestrijkt groter wordt naarmate de afstand van die bron groter wordt (de lichtstralen waaieren immers uit vanaf de bron). Omdat het aantal lichtstralen niet verandert, zullen er op een bepaald voorwerp dus minder lichtstralen vallen als dat voorwerp verder van het onderwerp af wordt geplaatst; er wordt dus ook minder licht gereflecteerd. De lichtintensiteit wordt derhalve minder als het onderwerp verder van de lichtbron afstaat, en wordt hoger als het onderwerp dichter naar de lichtbron toekomt. In de meest ideale situatie, als de lichtbron oneindig klein is (we spreken dan van een puntlichtbron) neemt het licht af met het kwadraat van de afstand. Bij een verdubbeling van de afstand heb je dan nog maar een kwart van het oorspronkelijke licht over.

Dit is een zeer belangrijk gegeven als het gaat om werken met kunstlicht. Met name bij het gebruik van flitsers zien we het effect van deze vorm van lichtafval in extreme mate. Bijvoorbeeld als je een overzichtsfoto maakt van een groep mensen die op verschillende afstanden van de camera staan. De personen die het dichtst bij staan zijn vaak overbelicht, terwijl de mensen in de achtergrond nog maar nauwelijks te onderscheiden zijn vanwege de onderbelichting.

Zoals net gezegd, maakt dit verschijnsel bij zonlicht niet zo heel veel uit; de afstand tot de zon is dermate groot dat je geen verschil merkt. Maar we hadden al eerder gezien dat zonlicht een vreemde rakker is ;)

Soorten lampen

Het hierboven beschreven principe van de puntlichtbron heeft geleid tot de ontwikkeling van diverse soorten lampen voor diverse toepassingen. De oorspronkelijke puntlichtlamp kom je nu nog tegen in vergroters, maar heeft voor fotografische toepassingen weinig betekenis. Daar zoeken we namelijk naar lampen met een zo laag mogelijk verloop in de afstand t.o.v. de lamp. En als die lamp dat niet biedt, dan gebruiken we hulpmiddelen om dat effect te bereiken.

Reflectorschaal

De reflector is natuurlijk geen lamp, maar een reflecterende schaal waar de feitelijke lamp in wordt geplaatst. De reflector weerkaatst het naar achteren en opzij uitgestraalde licht van de lamp weer naar voren, zodat er een hogere lichtopbrengst uit de lamp wordt gehaald en het licht veel egaler is, omdat de spreidingsbundel veel diffuser is en het lichtoppervlak groter. Deze spreiding is weer te beïnvloeden met de grootte van de reflector: hoe groter, hoe diffuser.

Halogeenlamp

Een halogeenlamp kom je vaak tegen in filmlampen, omdat ze een hoge lichtopbrengst hebben, een vlak lichtverloop en het belangrijkste voordeel: een constante kleurtemperatuur, waarbij ze ook nog eens een groot vlak uitlichten. Ook voor fotografie zijn deze lampen wel te gebruiken, zeker in combinatie met reflectieparaplu’s om het licht verder te verzachten. Het is echter lastig om met halogeenlicht accenten uit te lichten vanwege de moeilijk te beheersen stralingsrichting van de lamp. En een ander nadeel: ze brengen nogal wat warmte mee. Voor ijsfotografie dus minder geschikt...

Flitslamp

Een veelgebruikt hulpmiddel is de flitser. Tegenwoordig zijn veel camera's uitgerust met een ingebouwde flitser, die uit de camera springt als er te weinig licht is. Bij andere camera's moet de flitser op de camera worden gezet, en aangesloten via het flitscontact. Dat zit dan (bij spiegelreflexcamera’s) vaak op het prismahuis.

De meeste flitsers worden gebruikt in situaties als er te weinig licht is om uit de hand te fotograferen. Ze verzorgen dan het hoofdlicht van de foto. Ook kunnen flitsers worden gebruikt om in te flitsen: dit is een techniek waarbij de flitser wordt gebruikt om een klein beetje licht af te geven, omdat andere lichtbronnen (de zon bijvoorbeeld) voor het hoofdlicht zorgen. Deze techniek wordt gebruikt om licht in schaduwpartijen van de foto te krijgen; denk bijvoorbeeld maar aan tegenlichtopnames, waarbij het hoofdlicht van achteren komt.

Losse Attributen

Met de paraplu is al een attribuut genoemd waarmee we de kwaliteit van het licht kunnen beïnvloeden. Paraplu's zijn te gebruiken met losse lampen en flitsers, waarbij flitsers het voordeel hebben dat de lichtflits maar kort duurt, zodat de paraplu niet al te warm wordt. Andere hulpmiddelen zijn reflectieschermen en grids (stralingsroosters). Zelfs een vel wit papier kan soms uitkomst bieden, en is doorgaans altijd wel voorhanden. En goedkoop!

De Lichtkwaliteit

Onder de kwaliteit van het licht verstaan we het vermogen van licht om plasticiteit te brengen in afbeeldingen. Daarbij is het begrip kwaliteit wel een beetje subjectief, want de waarde ervan wordt door de fotograaf bepaald. Wil je zacht licht, dan heb je weinig aan hard zonlicht. Om enige ordening te kunnen aanbrengen in de verschillende soorten verlichting maken we onderscheid tussen de vormen van licht, namelijk diffuus licht en gericht licht.

Diffuus licht

Hieronder verstaan we licht dat indirect op het onderwerp valt. Het licht valt derhalve via weerkaatsende objecten (denk aan muren en plafonds) op het onderwerp. Het is daardoor verstrooid en richtingloos licht.

In het optimale geval geeft diffuus licht geen schaduwen en werkt het verzachtend op het onderwerp. Diffuus licht is uitstekend geschikt voor de weergave van huidtinten. Indirect licht wordt ook gebruikt als invullicht om schaduwen op te helderen die zijn ontstaan door het gebruik van direct licht. Denk hierbij aan flitsers, die via het plafond hun licht sturen.

Gericht licht

Direct licht is de tegenhanger van indirect licht, en de lichtbron wordt daarbij rechtstreeks op het onderwerp gericht. Deze lichtvorm werkt hard en contrastrijk, en geeft harde, scherpe en diepe schaduwen. Het dramatiseert in zijn meest contrastrijk vorm dusdanig, dat het in pure vorm meestal onbruikbaar is. Pas door schaduwtekening krijgt een onderwerp een plastische vorm en een derde dimensie.

Meestal gebruik je een mengvorm van beide lichtvormen, zodat èn de vorm èn de oppervlaktestructuur van het onderwerp op de beste wijze worden weergegeven.

Soorten gericht licht

Om het allemaal nog ingewikkelder te maken, kunnen we de kwaliteit van gericht licht nog verder onderverdelen. De hoek waaronder een onderwerp wordt verlicht heeft namelijk een belangrijk effect op de wijze waarop een onderwerp uiteindelijk wordt afgebeeld op een foto. Om de verschillende vormen van verlichting te kunnen duiden gebruiken we een aantal begrippen. Bij de bespreking van die begrippen gaan we altijd uit van de camerapositie om het effect te beschrijven.

Frontaal licht

Als een lichtbron vlak naast de camera wordt geplaatst zal het licht frontaal op het onderwerp vallen. Dit levert een zeer vlak licht op, waar bijna geen schaduwen in zitten. Het is bijna even schaduwloos als diffuus licht en even contrastarm. Het werkt daarom tweedimensionaal en maakt van de foto een plat vlak.

Een voorbeeld van frontaal licht is het licht dat van een (ingebouwde) camera flitser af komt. Omdat de flitser vrij dicht op het objectief zit, levert een flitser behoorlijk frontaal licht, waarbij de schaduwen zeer donker blijven. Omdat je aan frontaal licht doorgaans weinig hebt, is het beter om het gebruik ervan zoveel mogelijk te vermijden. Waar het wèl goed in is, is als invullicht. Denk hierbij weer aan onderwerpen waarbij belangrijke beeldpartijen donker zijn omdat het hoofdlicht van een andere kant komt. In dat geval kan je met een beetje frontaal licht het onderwerp ophelderen.

Zijlicht

Met zijlicht kun je de plasticiteit van de onderwerpstructuur naar voren halen door schaduwwerking, waardoor de illusie van ruimte ontstaat. Het onderwerp krijgt een driedimensionale vorm.

Hoe meer naar opzij (dus hoe haakser op het onderwerp) de lichtbron geplaatst wordt, hoe sterker dit effect wordt. Zijlicht gebruik je dus om diepte in voorwerpen te suggereren.

Strijklicht

Strijklicht is een vorm van zijlicht, waarbij de lichtbron ongeveer parallel (150-170°) op het onderwerp staat, zodat het licht a.h.w. over het oppervlak van het onderwerp strijkt. Als je met een lamp om het onderwerp heen cirkelt, begin je met frontaal licht, zodra je een merkbare hoek t.o.v. de camera maakt heb je zijlicht, en als je doordraait tot je ongeveer tegenover de camera staat, dan heb je strijklicht. Deze lichtvorm is het meest geschikt om de oppervlaktestructuur van het onderwerp weer te geven. Denk bijvoorbeeld maar aan zonlicht over een oude bepleisterde muur.

Door de hoek waaronder het voorwerp wordt beschenen te variëren, kun je de schaduwen langer of korter maken. Bij zonlicht zul je natuurlijk gewoon geduld moeten hebben!

Tegenlicht

Gaan we nog verder om het onderwerp heen, dan verandert het karakter van het licht in tegenlicht. Het heeft een zeer ruimtelijke werking, omdat het onderwerp vrij komt van zijn achtergrond, wat weer diepte suggereert. Het is technisch wat moeilijker te beheersen, omdat er gevaar bestaat op direct licht in het objectief, waardoor er allerlei lichtvlekken op de foto kunnen komen, die je bij de opname  niet gezien hebt. Het gebruik van een zonnekap is dan ook verplicht. (En niet eigenlijk niet alleen bij tegenlicht!) . Bij tegenlicht staat de lamp dus zo goed als pal tegenover de camera. Daarbij kun je direct licht in de camera vermijden door de lamp verticaal omhoog te brengen, en van daaruit op het onderwerp te richten.

Door de hoek die zo ontstaat voorkom je direct licht op het objectief.

Randlicht

Als het tegenlicht pal achter het onderwerp staat, krijg je het randlichteffect. Het lijkt dan, of het onderwerp omzoomd is door licht. Het onderwerp komt daardoor los van de achtergrond.

Dit verschijnsel krijg je als je het licht van onderen laat komen; dit dus in tegenstelling tot de techniek bij tegenlicht, waarbij je het licht naar boven verplaatst.

Samenvatting

De hierboven beschreven verschijningsvormen van het licht zul je nooit allemaal tegelijk tegenkomen of gebruiken. Sterker nog: je zult in je foto’s maar één vorm willen laten zien. Als je in het dagelijks leven je ogen gebruikt, vertaal je automatisch het beeld dat je ziet naar een beeld met één (natuurlijke) lichtbron. Die lichtbron is meestal de zon, en dat zal meestal ons uitgangspunt zijn. Zelfs als je binnenshuis bent, bekijk je alles alsof het door één lichtbron is verlicht. Dat licht beschouwen we als het Hoofdlicht. Alle andere lichtbronnen dienen slechts om schaduwen in te vullen, zodat er een plezierige omgeving wordt waargenomen. Vaak vergeten fotografen echter dat elke lichtbron die je gebruikt, zelf óók weer schaduwen maakt op het onderwerp. Alleen: die schaduwen zien we (al dan niet bewust) niet. Dat verschijnsel kun je simpel zelf uit proberen.

Kijk ’s avonds maar eens om je heen in je kamer: alles wordt wel door één of meer lampen verlicht. Maar er is (doorgaans) maar één lamp die elk object meer verlicht dan de andere lampen, en dat is de lamp waar het object het dichtst bijstaat, of de lamp met het meeste vermogen. Zou je kijken naar die ene lamp, en dat ene object, en de overige verlichting uitdoen, dan zie je het effect van dat hoofdlicht op het onderwerp, en zie je ook het effect van de hoofdverlichting op de niet-belichte delen van het object. Hoe groter de ruimte, hoe kleiner dat effect, want de delen die niet rechtstreeks door de lamp worden verlicht, kunnen alleen maar indirect verlicht worden. En dat betekent: de lichtstralen moeten ergens tegen kunnen weerkaatsen, om op die manier op het object te kunnen vallen.

Steek je nu de overige lampen weer aan, dan zie je dat lampen die onder een andere hoek op het object schijnen, maar met een mindere kracht (door vermogen of afstand) weinig effect hebben op de delen die door het hoofdlicht worden belicht, maar wel veel invloed hebben op de schaduwpartijen. Die worden nu mooi ingevuld. Als je, als proef, nu eens één van de ‘invullichten’ aan laat, en de overige lampen uit doet (dus ook het hoofdlicht), dan wordt het invullicht ineens het hoofdlicht. En dan zie je dat die ene lamp zelf ook schaduwen maakt op het object.

Conclusie: elke lamp die een onderwerp verlicht, heeft twee effecten op dat onderwerp: het verlicht een deel van het object, en het laat een deel van het object in de schaduw, dus minder verlicht. Door meerdere lampen te gebruiken onder verschillende hoeken, en met verschillende lichtsterktes, kun je de suggestie werken dat het object door één lamp wordt verlicht terwijl de schaduwen toch netjes verlicht zijn.
Probleem hierbij is, dat onze ogen nog steeds nogal slechte receptoren zijn, en het verkregen beeld heel makkelijk ‘vertalen’ naar een natuurlijke situatie, die van één lichtbron: de zon. En de camera’s zijn dat bepaald niet: die registreren de echte lichtwaarden op het object. En die camera meet dus ook de verschillen in lichtintensiteit die door de verschillende schaduwvlakken worden veroorzaakt. Dus waar het oog een mooi egaal verlichte schaduw ziet, registreert de camera de genadeloze waarheid. En dat kan nogal eens tot teleurstellingen leiden.

Een hele beruchte ‘lichtfout’ die beginnende fotografen nogal eens maken, is een portretfoto met kunstlicht, waarbij met twee lampen wordt gewerkt die beide onder dezelfde hoek van de camera met (bijna) identieke lichtsterkte het onderwerp verlichten. Je hebt dan een driehoek voor de camera, waarbij de persoon de punt is in je opstelling. We noemen dit een tangverlichting, en het resultaat ervan is dat je op het gezicht van de persoon twee identieke schaduwen creëert. Het zal niet verbazen dat die schaduwen het nadrukkelijkst te zien zijn bij de neus, omdat die nu eenmaal het verst van het gezichtsvlak af steekt, en dus de grootste schaduw maakt.

De oplossing voor de tangverlichting is heel simpel: verplaats één van de twee lampen naar àchter de camera, of zo dicht mogelijk naast de camera aan de kant van de andere lamp. De verplaatste lamp werkt nu als frontaal licht op het onderwerp. Omdat de hoofdlamp de belangrijkste lichtbron moet zijn, moet de verplaatste lamp een lagere lichtopbrengst hebben om een mooie verlichting te maken. Dat kan door de afstand groter te maken, de lamp te dimmen (als dat mogelijk is) of door een lamp met een lager wattage te gebruiken.

Kijk je naar bovenstaande foto, dan zie je alle hierboven uitgelegde technieken terug in één foto, wat op zich natuurlijk al heel knap is. Je ziet een groep van 3 personen, waarvan de middelste precies in het midden staat van de twee lampen. De persoon staat dan ook in een sublieme tangverlichting, die een prachtige streep dwars over de neus trekt. Je kunt hier aan zien dat de twee lampen hem redelijk strak van opzij verlichten, anders hadden de neus en de kin wel meer licht gehad. Kijk je naar de twee bandleden aan de zijkanten, dan zie je dat ze allebei dicht bij één van de twee lampen staan.

Resultaat: ze worden elk aan één kant van het gezicht beter verlicht dan aan de andere kant. Die lamp verzorgt het hoofdlicht, en de andere lamp het invullicht. Zou één van de twee lampen uit zijn gedaan, dan waren alle personen van dezelfde kant verlicht, en zou de persoon die het dichtst bij de lamp staat het meest verlicht zijn. De personen verder van de lamp af worden dan donkerder. Doordat de andere lamp hetzelfde effect heeft, als de twee lampen worden omgewisseld, verandert dat niks aan de verlichtingssituatie.
Met beide lampen aan krijg je dus het effect dat de middelste persoon in een tangverlichting staat, en de twee personen op de hoek verlicht worden door één lamp als hoofdlicht, en de andere lamp fungeert als invullicht.

Vuistregel: als je vanuit de camera een lijn trekt naar het onderwerp, dan moeten alle lampen aan delfde kant van de lijn blijven. Op die manier creëer je de meest natuurlijke verlichting.

Als je bij zonlicht fotografeert heb je maar één lichtbron voorhanden. De zon. Om daar optimaal gebruik van te kunnen maken zul je moeten stoeien met je onderwerp en/of met je camerastandpunt. Uiteraard staat niets je in de weg om zonlicht en kunstlicht te combineren! Bij voorkeur doe je dat met lampen die ongeveer dezelfde kleurtemperatuur hebben als de zon, om kleurzwemen zoveel mogelijk te voorkomen. Ook kun je denken aan allerlei vormen van reflecterend materiaal, zoals piepschuim, wit karton of reflectieschermen.

Creatievelingen nemen uiteraard geen genoegen met deze richtlijnen, en gelijk hebben ze! Regels zijn er tenslotte om te overtreden! Zo heb ik nu allerlei tips gegeven om het licht zo neutraal (en natuurlijk) mogelijk te maken, maar niets zou je ervan hoeven te weerhouden om daar van af te wijken. Zo krijg je een stevige kleurzweem in een foto als je daglicht met kunstlicht combineert, maar misschien levert dat juist prachtige foto’s op! En een wit reflectiescherm is prachtig om schaduwen op te helderen, maar waarom moet dat scherm wit zijn? Misschien krijg je een veel mooier resultaat als je gekleurd papier gebruikt. Je zult zien dat de markt daar al een beetje op inspeelt: als je een draagbaar reflectiescherm koopt (als je het geld er voor over hebt: een prima investering, voor € 25,- heb je al een hele mooie) heb je meestal niet alleen een witte kant, maar ook een goudkleurige kant aan het scherm. En die goudkleurige geeft een veel warmer effect dan de witte kant. Vooral bij portretten werkt dat heel mooi!

XBMC: flexibele mediasoftware

Auteur: Dillondarko

Op internet zijn er duizenden opensource-projecten te vinden. En daar zit een hoop moois tussen. Zo ook XBMC: Xbox Media Center. XBMC is software om allerlei media af te kunnen spelen. Inmiddels bestaat het al ruim 10 jaar en wordt de software op vele verschillende platforms gebruikt. Zo kun je XBMC draaien op een goedkope Raspberry Pi, werkt het op een budgettablet met Android en op een serieuze HTPC van duizenden euro's.

Een stukje geschiedenis. Het begon allemaal met de eerste Xbox van Microsoft, uitgebracht in 2001. Het apparaat was gebaseerd op gewone pc-hardware, maar kon enkel worden gebruikt voor het spelen van multimedia. Er kon zonder problemen een DVD'tje worden afgespeeld. Maar omdat de Xbox eigenlijk gemaakt was voor games, heeft Microsoft het apparaat van een aantal beveiligingen voorzien.

Die beveiligingen veroorzaakten weinig goeds bij ontwikkelaars. Niet lang na de introductie van die beveiligingen werd de Xbox gehackt en werd het draaien van eigen code mogelijk. Ontwikkelaars begonnen eigen programma's te schrijven, waar Xbox Media Player er één van was. Na enkele releases ontstond er door een samenwerking met de makers van Yamp, een soortgelijk project. De naam veranderde naar XBMC, waarvan de eerste versie in december 2003 beschikbaar kwam.

XBMC is populair geworden om verschillende redenen. Eén daarvan is de flexibiliteit van de software. Het draait op praktisch elke hardware. Bovendien is de broncode opensource, dus aanpassingen en verbeteringen zijn snel gemaakt. Ook heeft XBMC een grote community en een eigen ontwikkelteam, Team XBMC, die samen zorgen voor verbeteringen en nieuwe functies.

De functionaliteit van XBMC kan dankzij haar openheid eenvoudig worden uitgebreid met add-ons. Eenvoudige programma's zijn met wat scripten mogelijk. Het uiterlijk van XBMC is ook volledig naar wens aan te passen met behulp van skins. 

Eén van de sterkste punten van XBMC is de mediabibliotheek. Hierin zijn films, series, muziek en foto's uitgebreid te categoriseren. Vervolgens kan er veel metadata, zoals albumcovers en achtergrondinformatie van films automatisch worden opgehaald. 

De bediening kan eigenlijk gebeuren met van alles. Zo kun je een toetsenbord, afstandsbediening of smartphone gebruiken. Voor die laatste wordt de app "Official XBMC Remote" gebruikt. Je kunt daar niet alleen de interface mee bedienen, maar ook nog apart mee door je mediacollectie bladeren.

Het afspelen van mediabestanden levert in XBMC eigenlijk nooit problemen op. Praktisch alle bestandsformaten worden herkend, geluid in surround is geen probleem en ook de ondertiteling werkt prima. 

Door al ruim 10 jaar open en flexibel te zijn met code, is XBMC eigenlijk één van de beste programma's voor het afspelen van multimedia geworden. Het is gebruiksvriendelijk, snel en volledig naar wens aan te passen. Ook werkt de software tegenwoordig op praktisch elke hardware. De integratie met smartphones en tablets als alternatieve manier van bediening is ook een handige toevoeging. 

Twee manieren om in Outlook een afzender te markeren

Auteur: CorVerm

In één oogopslag zien wie de afzender van de ontvangen e-mail is kan best handig zijn. De methode die onze voorkeur heeft is het werken met categorieën. Op deze manier zie je vervolgens meteen wie de afzender is, en (misschien wel het belangrijkste) je kunt e-mails filteren op categorie. Je hebt dan in een handomdraai alle mails van een bepaalde persoon of instelling op een rij.

Hoe werkt het in Outlook 2010?

Om dit doel te bereiken moeten we een regel maken, maar eerst wijzen we een categorie toe aan de afzender.

Klik in het tabblad Start op de knop Categoriseren en vervolgens op Alle categorieën. Het venster Kleurcategorieën wordt geopend. Selecteer in het linker deel van dat venster, door er een vinkje voor te zetten, een kleur. Het venster Nieuwe categorie toevoegen openen we door op de knop Nieuw te klikken. Die knop vind je in het rechterdeel van het genoemde venster. Selecteer dezelfde kleur waar je een vinkje voor hebt gezet en typ een naam in, klik op OK.

In het scherm van die naam vink je de afzender aan, en/of andere zaken die je mee wilt nemen in de regel. Om de regel van de nodige voorwaarden te voorzien klik je op de knop Geavanceerde opties.

De wizard Regel maken verschijnt en hier gaan we vinkjes voor de voorwaarden zetten waaraan de regel moet voldoen. Outlook kijkt niet op een voorwaarde meer of minder, dat blijkt wel uit de vele voorwaarden die ons voorgeschoteld worden. Slechts door het aanvinken van een tweetal voorwaarden bereiken we ons doel.

Ten slotte rest ons nog om op de knop Voltooien te klikken. Daarna kun je aangeven of je de regel toe wilt passen op bestaande berichten en uiteraard schakel je de regel ook in. In het vervolg zullen alle berichten die je ontvangt van de bewuste afzender voorzien zijn van de ingestelde kleur.

Mails filteren

Genoeg aan een regel?

Dan gebruik je de optie snelklikken. Dan ga je weer naar Categoriseren in het tabblad Start. Kies nu voor Snelklikken instellen. In het venster van die naam kies je voor de categorie die je voor dat doel hebt aangemaakt. In het vervolg is het eenmaal klikken op het “blokje” achter de afzender genoeg om de categorie toe te wijzen.

Hoe werkt het in Outlook 2007 en eerder?

Natuurlijk weer anders dan in Outlook 2010, daar kun je vergif op innemen.

Ga naar het menu Acties alwaar je de optie Categoriseren vindt. Het categoriseren werkt verder op dezelfde manier als in Outlook 2010.

Dan nog het filteren van de mails. Zo gemakkelijk als dat in 2010 werkt, werkt het in vorige versies niet. Alhoewel, een zoekmap maken is ook zo gebeurd. Dat is dan ook precies wat we gaan doen.

De andere manier om e-mails te markeren

De kleuren en lettertypen voor inkomende berichten automatisch wijzigen op basis van afzender, onderwerp of geadresseerden. We gaan uitleggen hoe dat werkt. We maken gebruik van Voorwaardelijke opmaak. Voorwaardelijke opmaak in Outlook? Jazeker, althans in Outlook 2010. Hoe voorwaardelijke opmaak onder vorige versies van Outlook werkt zien we straks.

1. Klik op Toevoegen
2. Voer een naam voor de regel in
3. Klik op Lettertype en kies (in een nieuw venster) een lettertype en/of kleur voor de weer te geven regel
4. Klik op OK
5. Klik op de knop Voorwaarde
6. Typ de naam van de afzender in het vak Van. Dus wil je de mails van het forum van een voorwaardelijke opmaak voorzien dan typ je Helpmij.nl Forum in

En hoe werkt het onder vorige versies?

Wel, dan klik je op het menu Extra > Indelen. Boven het berichtenvenster verschijnt een nieuw venster waar je verschillende soorten regels kunt instellen. Wij gaan uit van: Kleuren gebruiken. Typ de naam van de afzender in het tekstvak achter Berichten kleuren van/Verzonden aan. Stel de gewenste kleur in en klik op de knop Kleurgebruik toepassen.

Onze taal als app

Auteur: CorVerm

Hoe zit het met je taalvaardigheid? Heb je vaak moeite om te bepalen of je een woord met d of dt moet schrijven? Wanneer het woord als of dan gebruiken? Dat zijn zoal wat vragen waar we nogal eens tegenaan lopen. Een aardig hulpmiddel om in het vervolg zekerder te zijn over hoe te schrijven in goed Nederlands is de gratis app van het genootschap Onze Taal. De app “Onze Taal” geeft razendsnel antwoord op duizenden vragen over het Nederlands. Dus altijd en overal taaladviezen onder handbereik, makkelijker kan het haast niet.

Op fora word men, al of niet goed bedoeld, nog wel eens op het taalgebruik gewezen. Met de app van Onze taal kun je bij twijfel “spieken” hoe het wel geschreven moet worden. Nee, de juiste spelling komt je niet aanwaaien, je zult er wel wat moeite voor moeten doen. Aan de andere kant leer je er ook weer wat van.

Wat als je een officiële- of sollicitatiebrief moet schrijven? Je wilt dan een goede indruk maken, toch? Dan biedt het genootschap Onze taal uitkomst.

De app voor iOS (Apple: iPhone, iPod, iPad) en Android (o.a. Samsung en HTC) vind je op de site van het genootschap Onze taal.

Postvak-in

Auteur: Redactie

In onze vaste rubriek beantwoorden we vragen aan de hand van onze nieuwsbrief en plaatsen we reacties van onze lezers.